Doktor od słów-ek - zakończenie

 

Tadeusz Boy-Żeleński pochodził z rodziny nietuzinkowej. Matka Wanda -niezwykle uzdolniona literacko przyjaźniła się z Narcyzą Żmichowską, ojciec - kompozytor i pedagog - z Arturem Grottgerem. Po przeprowadzce z Warszawy do Krakowa jego rodzice stworzyli dom, w którym bywali Oskar Kolberg, Aleksander Gierymski, Ignacy Paderewski. Bratem ciotecznym Tadeusza był poeta Kazimierz Przerwa-Tetmajer.

Także krakowski dom jego żony Zofii Pareńskiej był przesiąknięty artystyczną atmosferą. Stałymi gośćmi byli w nim Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Adam Asnyk, Leon Wyczółkowski, Jan Stanisławski.

Tadeusz Boy-Żeleński nie miał łatwego charakteru. Małomówny i zamknięty w sobie miał jednak niesamowite powodzenie u kobiet. Prowadził bardzo bogate życie erotyczne przy czym jego uwielbienie dla kobiet osiągało czasami niesamowite rozmiary. I tak na przykład w uwielbieniu dla Dagny Juel /żony Stanisława Przybyszewskiego/ przez pewien czas robił poranne zakupy i zanosił je do mieszkania Przybyszewskich. Podobno był w Dagny nieprzytomnie zakochany i cierpiał kiedy doszło do zerwania.

Nie wiadomo jak długo po ślubie z Zofią Pareńską pozostał wiernym mężem. 

W życiu Boya bardzo dużo było aktorek - np. Jadwiga Mrozowska, Anna Belina /siostra Leona Schillera/, Janina Szreniawa... i wiele innych.

W tym czasie żona Boya - Zofia zajmowała się korektą przekładów męża. Zetknęła się wtedy z redaktorem naczelnym "Czasu" Rudolfem Starzewskim. A ten od lat był wielbicielem Zofii co wyraźnie pokazał w "Weselu" Stanisław Wyspiański. 

Ale gdy w Krakowie pojawił się Witkacy Zofia Pareńska porzuciła Starzewskiego. Zafascynowała się Witkacym z którym wyjeżdżała do Zakopanego, chodziła po Tatrach i zażywała meskalinę. I alkohol w dużych ilościach.

Małżeństwo Żeleńskich praktycznie nie istniało.

 

Wypowiedzi Boya na temat małżeństwa były rozsiane w jego recenzjach teatralnych. Tadeusz prezentował w nich entuzjazm dla wolnego związku dwojga ludzi niezwiązanych konwenansami.

W roku 1927 wywiad z Boyem przeprowadziła młoda, dobrze zapowiadająca się dziennikarka. Była to Irena Krzywicka.

W lipcu 1922 roku Żeleńscy wraz z synem przeprowadzili się do Warszawy. I tutaj  zaczęła się jego bardzo intensywna twórczość. I długotrwały związek z młodszą o dwadzieścia pięć lat Ireną. Kochankowie nie ukrywali się wcale i prawie codziennie chodzili na kilkukilometrowe spacery po Warszawie.

Po 1928 roku Tadeusz Boy-Żeleński stał się najbardziej znienawidzonym człowiekiem w Polsce. A zaczęło się od niezbyt pochlebnej przedmowy do wydania Dzieł Mickiewicza. Nie spodobała się ona recenzentom. Nawet Witkacy zarzucił Boyowi, że jest "chorobliwym szperaczem za ciekawostką seksualną w zakątkach życia wielkich ludzi".

W tym samym czasie Boy naraził się Kościołowi bo zajął się sprawą rozwodów i stosunku Kościoła do unieważnienia małżeństw, pisząc "Dziewice konsystorskie" a następnie w "Piekle kobiet" karalnością aborcji. Twórczością Boya zainteresował się i potępił ją Watykan, co wzbudziło zdziwienie autora. Zauważył, że nie napisał niczego " o czym by nie wiedzieli wszyscy".

Już naprawdę koniec. Przecież nie będę Wam streszczać całego rozdziału książki "Żony bogów".

A jeśli chodzi o Irenę Krzywicką to od połowy lat sześćdziesiątych żyła we Francji, do kraju nie wróciła nigdy. U schyłku życia wydała "Wspomnienia gorszycielki" w których wróciła do swoich najpiękniejszych lat życia - do Warszawy okresu międzywojennego i do związku z Boyem.