Malarze Miasteczka

Malarze zainteresowali się Miasteczkiem już na początku XVIII wieku.Tworzyli w nim  najwybitniejsi m.inn. Zygmunt Vogel, Józef Richter, Józef F.Piwowarski, Michał Elwiro Andriolli, Wojciech Gerson, Aleksander Gierymski, Józef Pankiewicz i wielu innych. Ostatni z wymienionych właśnie w Miasteczku namalował pierwszą w Polsce serię obrazów impresjonistycznych.

Jednak prawdziwy ”wiek sztuki" Miasteczka rozpoczął się na początku XX stulecia, gdy w Warszawie powstała Szkoła Sztuk Pięknych, a oczy jej profesorów zwróciły się na ten malutki znak na mapie. Przełomowym był rok 1909, kiedy Władysław Ślewiński, przyjaciel Paula Gauguina związany z kolonią artystyczną w Pont Avon przybył tu ze swoimi studentami. Odtąd w Miasteczku widok malarzy stał się czymś powszechnym.

Prawdziwy rozkwit kolonii artystycznej nastąpił jednak w 1923 roku kiedy prof. Tadeusz Pruszkowski – rektor Warszawskiej ASP przywiózł tu po raz pierwszy swoich studentów. Udostępnił im swoją pracownię w swojej willi zwanej Willą Toskańską albo Kasztelem... i odtąd plenery w Miasteczku staly się codziennością. A w roku 1925 roku pan profesor założył Bractwo Św. Łukasza. Wśród jego członków znajdowały się takie póżniejsze malarskie sławy jak Jan Cybis, Jan Zamojski, Antoni Michalak i Jan Wydra.

Do najważniejszych artystów Misteczka zalicza się dziesięciu twórców:

1. Zygmunt Vogel /1764-1826/ - malarz i rysownik, pedagog, wolnomularz, nadworny malarz króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Na jego zlecenie dokumentował najcenniejsze miejsca ówczesnej Polski. Miasteczku poświęcił kilka znakomitych akwareli.

2.Władysław Ślewiński /1854-1918/ - malarz, profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie, jeden z najwybitniejszych polskich postimpresjonistów. Autor kilku pięknych obrazów z Miasteczkiem w roli głównej. 

3. Tadeusz Pruszkowski /1888-1942/ - malarz, pedagog i krytyk artystyczny. W 1939 roku zrealizował w swojej willi cykl kompozycji przedstawiających kluczowe sceny historii Polski. Cykl ten został wysłany na wystawę światową w Nowym Jorku. W czasie II wojny światowej udzielał pomocy Żydom, zginął rozstrzelany przez hitlerowców. Jest Honorowym Obywatelem Miasteczka.

4. Jan Karmański /1887-1958/ - malarz, uczeń Konrada Krzyżanowskiego i Ferdynanda Ruszczyca. Od 1924 roku zamieszkał tu na stałe, należał do Towarzystwa Przyjaciół Miasteczka. Jego twórczość to w większości pejzaże, malowane szeroką barwną plamą, inspirowane twórczością Paula Cezanne’a.

5. Antoni Michalak /1899-1975/ - malarz reprezentujący nurt tradycjonalistyczny i sakralny w sztuce lat 20 i 30 oraz w okresie powojennym. W 1923 roku jako pierwszy spośród uczniów Pruszkowskiego odkrył krajobrazowe i etnograficzno-folklorystyczne uroki Miasteczka. Jako stypendysta rząd francuskiego odbył roczny staż we Francji. Zwiedził Włochy i Austrię, by potem na stałe osiąść w Miasteczku, ktorego stał się Honorowym Obywatelem.

6. Franciszek Kmita /1926-2013/ -w Miasteczku mieszkał od 1953 roku. Przyjechał tutaj po studiach w warszawskiej ASP. Gdy dopisywało mu zdrowie można było spotkać go w różnych miejscach ze sztalugami jak malował z natury. Póżniej już tylko na ławeczce przed domem, w którym malował w pracowni urządzonej w zrekonstruowanej przez siebie XVII- wiecznej kamienicy zwanej Wysoką przy ul. Lubelskiej.

7.Jan Łazorek /1938-2000/ - malarz, studiował w warszawskiej ASP. Artysta, który sztuce i Miasteczku podporządkował całe swoje życie. Namalował kilka tysięcy obrazów o tej samej tematyce. Tworzył w charakterystyczny sposób idealizując wizerunek Miasteczka. Jego obrazy cechowały jasne barwy, pastelowe tonacje oraz pogodny, romantyczny klimat. Był inwalidą - nie miał lewej ręki. Honorowy Obywatel Miasteczka.

8. Andrzej Kołodziejek /1935- 2001/ - studiował na ASP w Krakowie i w Warszawie. Zanim pojawił się w Miasteczku zaliczany był do najlepszych twórców malarstwa abstrakcyjnego. Ale w Miasteczku malował tylko Miasteczko.

9. Jerzy Gnatowski /1929-2012/ - w jego malarstwie zawarta jest cała historia malarstwa pejzażowego, z akcentem postawionym na holenderskich mistrzów XVII w. Był malarzem dystansu, refleksji, melancholijnego pochylenia nad przemijaniem.

Tego malarza miałam zaszczyt poznać osobiście w czasie wizyty w Jego galerii obrazów. Było to kilka lat temu gdy po raz kolejny odwiedziłam Miasteczko. W rozmowie z malarzem powiedziałam, że pochodzę z rodziny artystycznej i podałam nazwisko panieńskie. Okazało się wtedy, że Pan Gnatowski znał zarówno mojego ojca jak i jego brata.

Pan Jerzy był osobą bardzo cenioną nie tylko w Polsce. Należał do Brytyjskiej Królewskiej Akademii Akwareli i był laureatem wielu nagród. Był laureatem ponad 80 wystaw indywidualnych i kilkudziesięciu zbiorowych w Polsce i na granicą.

Na pamiątkę naszego spotkania dostałam w prezencie kilka pocztówek przedstawiających jego obrazy. I opowiedział mi, że codziennie o świcie wyjeżdża samochodem w pole albo do lasu, albo nad Wisłę, rozstawia sztalugi i po prostu maluje.

10. Andrzej Siemiński – urodzony tu w 1944 roku. Po długim pobycie poza krajem powrócił do Miasteczka na stałe w 1991 roku. Należy do tutejszej Konfraterni Sztuki.

Dzięki nieokreślonemu światłu Miasteczko na jego obrazach nabiera swoistego uduchowienia.

/Pisząc powyższe korzystałam z informacji zawartych w broszurce pt: „Kazimierz Dolny Kolonia arystyczna” wydanej przez Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki pod redakcją Doroty Szczuki/

W tekście brak malarek Miasteczka. Ale to nie znaczy, że ich nie było.

Więc dla równowagi przedstawiam Wam obrazek, który kupiłam sobie kilka lat temu i który zdobi moje mieszkanie. Autorką jest kobieta. Z pewnych względów nie zdradzę jednak jej nazwiska.
Ale jest to dla mnie najpiękniejszy obraz Miasteczka.
--------------------------------------------------------------
Pytanie do tych osób które znają moje książki: "Czy ten tekst nadaje się do nowej książki, która ma powstać?" Będzie to książka o Kraju nad Wisłą.