"Obrzydliwa" Warszawska Praga - część druga

Najlepszym przykładem "tego czegoś" warszawskiej Pragi jest Bazar Różyckiego. Nigdy nie słyszałam o jego odpowiedniku w innych częściach stolicy ani w innych polskich miastach. Jest to najstarszy bazar, ostatnie czynne i zachowujące ciągłość działalności handlowej historyczne targowisko warszawskie.

W roku 1901 znany farmaceuta i społecznik Julian Józef Różycki nabył kilka posesji i budynków, co dało początek bazarowi w obrębie ulic Targowej, Ząbkowskiej, Brzeskiej i Kępnej. Bazar Różyckiego, o powierzchni 15 tysięcy metrów kwadratowych, w całym okresie istnienia był ostoją folkloru, gwary i dowcipu warszawskiego. Reklamy i zawołania sprzedawców stały się powszechnymi powiedzonkami, zawędrowały nawet na sceny warszawskich kabaretów. Piosenki z bazaru śpiewano na wszystkich podwórkach. Pyzy i flaki stały się nie tylko lubianą specjalnością Bazaru, ale także elementem kuchni warszawskiej. Bazar znalazł swoje miejsce w literaturze, malarstwie, karykaturze. Pisano o nim na przykład takie piosenki:

"Na Bazarze Różyckiego

idzie handel na całego.

Stare buty, nowe gacie,

twarde porno, słoń w krawacie

Puszka farby, jasne pismo

pączki, wódka i pieczywo.

Kawior, szampan, śledzie z beczki

Czapka z daszkiem, hełm niemiecki,

Jakiś rower bez pedałów

Czajnik z gwizdkiem, sztyft z regału..."

Faktycznie można tam było dostać wszystko. Ja sama kupowałam na Bazarze oryginalne doniczki do kwiatów. Bo takich fajnych nie znalazłam naprawdę nigdzie.

Najwięcej na temat Bazaru pisał w swoich felietonach słynny Wiech, czyli Stefan Wiechecki.

A jeśli chodzi o założyciela Bazaru, to za jego przyczyną powstało na Pradze wiele szacownych instytucji, między innymi pierwsze męskie gimnazjum. Uzyskał na to zgodę władz rosyjskich. Dzisiaj jest to Liceum Ogólnokształcące im. Władysława IV, które należy do najlepszych warszawskich szkół średnich. W 1890 roku dostał się do tego gimnazjum słynny później pedagog Janusz Korczak. O nauce w tej szkole tak potem napisał w swoim pamiętniku: "Mając piętnaście lat wpadłem w szaleństwo, furię czytania. Świat mi znikł sprzed oczu, tylko książka istniała."

"Obrzydliwa Praga" to przemysłowa dzielnica Warszawy. Znajduje się tu bardzo ciekawy przemysłowy zabytek. Jest to istniejąca od 1867 roku fabryka oczyszczania spirytusu o nazwie "Koneser". Przez ponad 100 lat wyprodukowano tu miliony litrów wódki różnych gatunków. Tutaj stworzono w 1927 roku Wyborową, Luksusową, Żubrówkę, Żytniówkę, że nie wspomnę o tej, która nazywano siwuchą. Więc może właśnie dlatego na Pradze tak wielu ludzi bywa pijanych?

Fabryka "Koneser" to teraz Centrum Praskie Koneser. A prowadzi do niego brama wjazdowa przypominająca budowle średniowieczne. To Centrum to wielofunkcyjny kompleks złożony z części biurowej, handlowej, mieszkalnej i kulturalnej. Wciąż się tu coś dzieje. Działał w tym miejscu Teatr "Wytwórnia" i Teatr Konsekwentny, mieściły się klubokawiarnie o nazwach "Czysta Ojczyzna" i "Sen pszczoły". Wciąż działa Antykwariat Warszawski i kilka galerii obrazów. A swoje pierwsze wystawy prezentowało tu Muzeum Warszawskiej Pragi.

Dwa lata temu byłam tu na wystawie obrazów Twórców Ziemi Zawkrzeńskiej i spotkałam się z serdeczną przyjaciółką Joanną Rodowicz. Tak, to ta sama Joanna, którą nazywam Człowiekiem Renesansu. Prezentowała tu kilka swoich wspanialych obrazów.

Był to ciąg dalszy z mojej książki pt: "Moje warszawskie zwariowanie". 

Będzie jeszcze ciąg dalszy...

Zapraszam.