Niedaleko Warszawy...

....nad Jeziorem Zegrzyńskim znajduje się kilka ciekawych obiektów.

Dziś napiszę o dwóch, które znam.

Pierwszy to Pałac Krasińskich w Zegrzu.

Ten neorenesansowy obiekt wraz z towarzyszącym mu folwarkiem wzniósł właściciel Zegrza hrabia Stanisław Kostka Aleksy Kazimierz Krasiński /1811-1849/. Krasińscy byli właścicielami dóbr Zegrze od połowy XVII wieku. Po śmierci Stanisława Krasińskiego pałac odziedziczyła jego córka Jadwiga, która w 1862 roku wyszła za mąż za Macieja Józefa Radziwiłła /1842-1907/, wnosząc w posagu posiadłości zegrzyńskie. Około roku 1894 pałac w Zegrzu został wyremontowany i zaadaptowany na letnią rezydencję carskich generał-gubernatorów Warszawy.

Od sierpnia 1915 roku do listopada 1918 pałac znajdował się w rękach okupacyjnych władz niemieckich.

Po odzyskaniu niepodległości aż do września 1939 roku Zegrze było miejscem stacjonowania ośrodków kształcenia wojskowych kadr łączności. A od 13 września 1939 do 17 stycznia 1945 teren Zegrza znajdował się pod okupacją.

Pałac został częściowo uszkodzony w czasie rosyjskiej ofensywy styczniowej 1945. Odremontowano go w 1948 roku i przekazano wojsku.

A w 1959 roku pałac wraz z otaczającymi go budynkami przekazano we władanie Polskiej Agencji Prasowej. Powstało tu jedno z najnowocześniejszych w krajach bloku wschodniego centrów nadawczo-odbiorczych. Centrum wyposażono w nowoczesny sprzęt.

W lutym 1990 roku byłam w tym pałacu w odwiedzinach u swoich dzieci, które przebywały tam na 2-tygodniowym obozie zimowym organizowanym przez PAP.

Od 2009 roku pałac pełni funkcję szkoleniowo-wypoczynkową. Można się tam zatrzymać w pięknych pokojach z widokiem na Jezioro Zegrzyńskie i spróbować wspaniałej kuchni.

Drugi to ruiny dworku i zabudowań gospodarczych rodziny Szaniawskich.

Tak, tych Szaniawskich z których pochodził słynny twórca profesora Tutki.

Ale po kolei:

Drewniany dworek wzniesiony został w Zegrzynku w roku 1838 przez Adama Zygmunta Szaniawskiego, który mieszkał w w nim razem z żoną Wandą. Obok dworku zbudowano młyn parowy, który w połowie XIX wieku był jednym z największych i najnowocześniejszych nie tylko w Królestwie Polskim ale i w Europie. Dyrektorem młyna w latach osiemdziesiątych XIX wieku został właśnie Adam Szaniawski.

W roku 1886 urodził w tym dworku Jerzy Szaniawski – późniejszy dramaturg, felietonista i pisarz.

Na początku XX stulecia młyn spłonął. Rodzina Szaniawskich znalazła się w trudnej sytuacji, z której wyjściem okazało się założenia letniska w Zegrzynku. Przemawiało za tym piękne położenie zarówno dworku jak i ruin młyna. 
Ale już wcześniej w końcu XIX wieku bywali w dworku Szaniawskich znakomici goście tacy jak: Maria Konopnicka, Deotyma /czyli Jadwiga Łuszczewska/, Konrad Prószyński, Eliza Orzeszkowa i Ignacy Kraszewski.

Letnisko Państwa Szaniawskich cieszyło się dużym powodzeniem toteż dworek został przebudowany i dostosowany do nowych funkcji.

Jerzy Szaniawski umarł w roku 1970. Siedem lat później dworek zamieszkiwany przez jego żonę spłonął doszczętnie w niejasnych okolicznościach.

Otaczający ruiny las a także wąwóz zostały uznane w roku 1977 za rezerwat przyrody i nazwane Wąwozem Szaniawskiego.

I tak naprawdę to pozostały w tym lesie tylko te schody…

I jeszcze kamień pamiątkowy...informujący że tu urodził się Jerzy Szaniawski, mieszkał prawie całe życie i tworzył…

Byłam tam kiedyś, spacerowałam po tym lesie…ale już nie pamiętam dokładnie w którym to roku było...