poniedziałek, 9 grudnia 2019

Kto i kiedy to powiedział?


       / Pomnik Władysława Jagiełły na Manhattanie w Nowym Jorku/

Do historii Polski przeszło wiele słynnych powiedzeń królów i przywódców. Są one związane głównie z wielkimi bitwami.

Słynne słowa króla Władysława Jagiełły "Mieczów ci u nas dostatek, ale i te przyjmę jako wróżbę zwycięstwa" wypowiedziane w dniu 15 lipca 1410 roku tuż przed rozpoczęciem bitwy pod Grunwaldem znane są chyba wszystkim Polakom.


Niewiele osób natomiast wie, że niespełna 100 lat pózniej wnuk Jagiełły - król Jan Olbracht poniósł miażdżącą klęskę w bitwie pod Kożminem, w której Turcy, Tatarzy i Wołosi wybili ok. 5 tysięcy polskiego  rycerstwa. Wtedy to powstało powiedzenie "Za króla Olbrachta wyginęła szlachta".


Do dziś używane powiedzenie "pójść jak w dym" sięga początków XVI wieku. Ówcześni kawalerzyści wiedzieli, że gdy nad linią czy czworobokiem piechoty pojawił się dym to kule, które miały zabić lub zranić jeżdżców czy konie, zostały juz wystrzelone. Niska szybkostrzelność ówczesnej broni palnej nie pozwalała oddac drugiego strzału i - o ile szarża nie załamała się po pierwszej salwie, to od tego momentu jeżdżcy mieli zdecydowaną przewagę i byli stosunkowo bezpieczni. Wówczas "uderzali /szli/ w dym..."


Słynne powiedzenie Stefana Czarnieckiego "Jam nie z soli, ani z roli, jeno z tego co mnie boli"  przeszło do historii jako przykład niesprawidliwości w awansach poprzez faworyzowanie bogatej magnaterii i niedocenianie zawodowych żołnierzy.- takich właśnie jak Czarniecki.


Z czasów napoleońskich pochodzą dwa znane powiedzenia. Ich twórcą jest Napoleon Bonaparte.

Słowa "Zostawcie to Polakom" wypowiedział Napoleon 30 listopada 1808 pod wąwozem Samosierry. Tam polscy szwoleżerowie faktycznie bili się bardzo dzielnie i to dzięki nim Napoleon wygrał tę bitwę.

Ale rok później po bitwie pod Wagrami Napoleon miał trochę lekceważąco powiedzieć "Ci Polacy tylko bić się potrafią".


Oto dwa najbardziej znane powiedzenia Józefa Piłsudskiego:

"Jedynie czyn ma znaczenie. Najlepsze chęci pozostają bez skutku, o ile nie pociagają za sobą następstw praktycznych".
"Byc zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo. Zwyciężyć i spocząć na laurach to klęska".

Dowódca partyzantki w Górach Świętokrzystkich Jan Piwnik "Ponury" umierając w czerwcu 1944 roku po starciach z Niemcami na Wileńszczyżnie powiedział "Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie".

Taki też tytuł nadał swojej książce Cezary Chlebowski poświęcając ją temu legendarnemu partyzanckiemu przywódcy.

Słynne francuskie powiedzenie "Pijany jak Polak" nie musi mieć znaczenia pejoratywnego. 

Powstało ono w w związku z  interwencją wojsk napoleońskich w pewnym klasztorze w Hiszpanii. Brali w nim udział Francuzi i Polacy. W piwnicach klasztoru znajdowało się wyśmienite wino, które natychmiast wypili zarówno Francuzi jak i Polacy. Ale gdy następnego dnia na klasztor napadli Hiszpanie to Francuzi całkowicie pijani nie byli w stanie się bronić. Natomiast Polacy odparli atak ratując życie sobie i francuskim kolegom. A więc powiedzenie to w tym kontekście jest wyrazem uznania.

Chociaż ja nie bardzo w to wierzę. 

Kiedyś, gdy uczestniczyłam w międzynarodowym, związanym z załadunkami bunkrowymi  przyjęciu w Hotelu Opera w Paryżu - usłyszałam szczere zdziwienie jednego z Francuzów: "Pani nie pije? To przecież niemożliwe. Jest nawet takie powiedzenie "Pijany jak Polak". Poczułam się wtedy okropnie...

To tylko 10 ze znanych historycznych powiedzeń.


A jest ich mnóstwo.

Może napiszecie o innych???

56 komentarzy:

  1. To nie jakieś powiedzenie, ale może Taki stereotyp o Polakach, który usłyszałam od byłego ambasadora Niemiec w Maroku, teraz już emerytowanego. Gościł na obiedzie, na który przygotowałam do obiadu ryż. Po jego pytaniu, które skierował do mnie, poczułam się bardzo głupio. Mianowicie okazał zdziwienie, że nie zaserwowałam ziemniaków. -- Myślałem, że spróbuję dziś ziemniaków - zrobiłam wielkie oczy - W Polsce ziemniak to podstawa! - doprecyzował. Bez zastanowienia odparłam, że ziemniak to zachodnią Europę uratował kiedyś od głodu!Zapanowała cisza.
    Pozdrawiam serdecznie!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo Ci dziękuję za tak osobisty komentarz.
      Nie wiem czy znasz mój tekst i ziemniakach:
      http://stokrotkastories.blogspot.com/2019/09/ziemniaki-kartofle-pyry-bulwy-albo-grule.html
      Pozdrawiam Cię serdecznie

      Usuń
  2. Ciekawe to. Jedne znane, inne mniej. Córka, lub bratanica Jana Piwnika "Ponurego" - prawnik, kiedyś nawet minister sprawiedliwości, znana jest z mądrych komentarzy w telewizji na temat prawa. Co do Francuza na końcu, to te żabojady mają tak przewrócone w głowie od tych ślimaków i ropuch, że wszystkie inne inne nacje wydają się im gorsze. A ja wiem, że można się nie upić, wąchając po każdym kieliszku chleb i nim zagryzając. Ja nie próbowałam.Też nie lubię więcej niż 1 kieliszek, wyjątkowo 2. A kto jet autorem: "Jedz pij i popuszczaj pasa"? K

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Domyślam się, że to Ty Krysiu.
      Pani Barbara Piwnik to bratanica Jana Piwnika "Ponurego". Bardzo ją cenię,
      Nie wiem kto jest autorem tego powiedzenia "Jedz, pij i popuszczaj pasa" ale powstało ono czasów Sasa... który żle rządził tylko bawił się i jadł i pił i...
      Serdeczności ...

      Usuń
  3. Bardzo często zastanawiam się nad jakimiś znanymi słowami i próbuję sobie przypomnieć, kto to powiedział i w jakich okolicznościach.
    Pisz nam o tym częściej, bo to się musi w końcu utrwalić. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Anno - jak zauważyłaś piszę o róznych rzeczach...
      :-)

      Usuń
    2. Tak i to jest fajne, lubię takie blogi. :)

      Usuń
  4. Szczerze- nie wierzę w wielką autentyczność owych słów- są zupełnie jak ewangelie- najczęściej "spisane" grubo po fakcie i nie wiadomo ile w tym autentyczności a ile zmyślenia "kronikarzy".
    Kiedyś fotografie, nagranie głosu na nośniku można było uznać za autentyk - teraz wszystko można podrobić tak, że z powodzeniem robią za oryginał.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Aniu - przecież nawet Babcie Franię i Ciocię-Klocię cytuje się po latach bo miały trafne powiedzenia...
      Przecież jak tacy sławni ludzi coś mądrego czy znaczącego powiedzieli to zaraz jakiś skryba to zapisywał...

      Usuń
  5. Mnie się podoba jeszcze powiedzenie: :"Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani nie ma prawa do przyszłości" ... To też Piłsudski.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wszystkie powiedzenia Piłsudskiego były bardzo trafne.
      Nawet te wulgarne.

      Usuń
  6. Gdy zwiedzaliśmy pałac w Rogalinie, zmusił nas do refleksji cytat z Edwarda Czartoryskiego, znanego dyplomaty:
    Obyśmy nie zaprzepaścili wolności!

    OdpowiedzUsuń
  7. Mi sie podoba powiedzenie KTO NIE MA W GŁOWIE TO MA W NOGACH. Chyba wszyscy je znamy. Serdeczne pozdrowienia znad sztalug malarskich przesyła Krysia

    OdpowiedzUsuń
  8. Jako ,ze wiekszosc mego zycia spedzilam w Wenezueli to moze cos stamtąd. W czasie walk wyzwolenczych spod panowania hiszpanskiego w poczatkach XIX wieku i pod dowodztwem najwiekszego bohatera wenezuelskiego, Szymona Bolivara, w 1812 roku w Wenezueli mialo miejsce jedno z najbardziej destrukcyjnych trzęsien ziemi, zginelo ponad 20 tysiecy ludzi i najbardziej ucierpialy tereny juz przez Bolivara wyzwolone, a minimalnie te, ktore jeszce byly w rekach zwolennikow Hiszpanii. A tragedia miala miejsce w Wielki CZwartek. Wtedy hierarchia koscielna wykorzystala to zdarzenie by stwierdzic, ze to byla kara boska za sprzeniewierzenie sie krolowi hiszpanskiemu.
    Bolivar mial wtedy powiedziec duchowienstwu...."Si la naturaleza se opone, lucharemos contra ella y haremos que nos obedezca."
    W tlumaczeniu byloby...jezeli sily natury bede przeciwko nam bedziemy walczyc z nimi az je okielznamy..
    I to powiedzenie Boliwara jest bardzo czesto uzywane do dzis w Wenezueli.

    OdpowiedzUsuń
  9. Sporo jest powiedzeń, których używamy na codzień, a nawet nie mamy pojęcia jakie one mają korzenie... Popatrz i nigdy się nad tym nie zastanawiałam Stokrotko...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wiadomo jednak więcej o tych bardzo znanych powiedzeniach...
      :-)

      Usuń
  10. Jednak najlepszy był Piłsudski ....
    A takie jego stwierdzenie:
    RACJA JEST JAK DUPA, KAŻDY MA SWOJĄ!!!!!!!!!!!!!!!

    czyz to nie cudo???

    Marek z dziewczynami

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Piłsudski Piłsudskim - a mój teśc zwykł mawiać: "Jakby się człowiek nie obrócił to d... z tyłu ".
      :-))

      Usuń
    2. Jeżeli już zeszło na tę tylną część ciała, to w mojej rodzinie było powiedzenie " wyżej d... nie podskoczysz.
      I faktycznie, bo przy podskoku i ta tylna część podskakuje;).
      ps. Stokrotko Miła, sprawdzałam ponowie pocztę, nie ma nic.
      Może napisz na veanka47@gmailm.com

      Usuń
    3. Dziękuję.
      Napiszę na ten adres.

      Usuń
    4. To powiedzenie o racji, że jest jak d..a od lat używam przy każdej nadarzającej się okazji, bo nadzwyczaj trafne mi się wydaje. Nawet nie sądziłam, że to mądrość od Piłsudzkiego. A mi przyszło do głowy: maja chata z kraju, ja niczoha nie znaju. Niestety, nie dotarłam do źródeł powiedzenia, a też jest dość często powtarzane. Tylko w skróconej formie: moja chata z kraja

      Usuń
    5. Bożenko - Pułsudski był znany z trafnych powiedzeń.
      :-)

      Usuń
  11. "Vanitas vanitatem et omnia venitas"
    -Marność nad marnościami i wszystko marność
    Przykład z przed kilku godzin;
    https://www.youtube.com/watch?v=9GeGgO0Z7XE
    https://en.wikipedia.org/wiki/Whakaari_/_White_Island

    I"wykręciłem się sianem"(Zięba lub Rej):)
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Henryku - ta "marność nad marnościami" jest przerażająca...

      Usuń
    2. Kto i kiedy to powiedział?

      Usuń
    3. To jest w Księdze Koheleta.

      Usuń
    4. Inna wersja.Gelimer/Żelimier ostatni wandalski król królestwa w Afryce powiedział to do Justyniana.
      Przodkiem Gelimera/Żelimiera był Gęzeryka/Gąsiorek król Wandali.

      Usuń
    5. Gąsiorek byl królem Wandali??????

      Usuń
  12. W tej chwili nie przychodzą mi do głowy żadne powiedzenia. Chętnie przeczytałam te, które tu przedstawiłaś Stokrotko 😃 i te które napisali inni.

    OdpowiedzUsuń
  13. -- a mi ostatnio chodzą po głowie słowa naszej Noblistki "Świat umiera, a my nawet tego nie zauważamy" ... w pełni zasługują one na miano cytatu współczesności ..

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz rację Alinko!!!!
      Moje uznanie że zwróciłas na te slowa uwagę. ...

      Usuń
  14. Te niezwykłe słowa sa swoistą skarbnicą dziedzictwa ludzkości, znamienne w historii i wszystkie je pamietam, choć nie przytaczam na co dzień. I wiesz, zawsze, i to zawsze łezka w oku mi sie kręci, gdy czytam o tym, jak Polacy dzielnie walczyli na frontach całego niemal świata. A jak przyszło co do czego, to....
    Serdeczności zostawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No właśnie Polu - jak przyszło co do czego to zostaliśmy zupełnie sami...
      Bardzo Ci dziękuję za ten komentarz.

      Usuń
  15. Jest ich zapewne jeszcze wiele, ale przytoczyć na tę chwilę nie potrafię, bardziej pamiętam te z literatury, filozofii i innych słynnych nie związanych z polityką, czy też panujących. Uściski slę.

    OdpowiedzUsuń
  16. Witaj Stokrotko.
    Lubię takie dawne powiedzenia. Coś przekazują i czegoś uczą.
    Churchil też powiedział: Polacy, to waleczny i odważny naród, ale mają jedną wadę, że zawsze idiotów do władzy wybierają. I tak jest do dzisiaj.
    Pozdrawiam i zapraszam do siebie.
    Michał

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No i miał Churchill dużo racji...
      Oczywiście że Cię odwiedze.
      :-)

      Usuń
  17. Czyli zawsze wszystkiego za mało... ;)

    OdpowiedzUsuń
  18. "Mieczów ci u nas dostatek, ale i te przyjmę jako wróżbę zwycięstwa" - o to mi chodziło znowu niecierpliwe wcisnełam opublikuj ;)

    OdpowiedzUsuń
  19. A słynne "nie chcem ale muszem" Wałesy!;-)))

    OdpowiedzUsuń
  20. Wydaje mi się, że warto jest umieć samemu wyszukać dobrą ofertę pożyczkową, a jełśi nie wiecie jak to zrobic polecam wam przeczytać ten artykuł https://lowcachwilowek.pl/darmowe-chwilowki/, z którego dowiecie się jak odpowiednio analizować oferty chwilówek.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję w imieniu swoim i znajomych blogerów.

      Usuń
    2. Oczywiście, że wszelkie pożyczki są rzeczą normalną, ale trzeba pamiętać, że co się pożyczy zawsze trzeba będzie spłacić. Nie każdy oczywiście ma z tym problem, ale w razie problemu to zawsze dostępna jest <a href="https://splatachwilowekgdansk.pl/konsolidacja-kredytow-bez-zdolnosci-kredytowej-gdansk>konsolidacja kredytów bez zdolności kredytowej Gdańsk</a> . Naprawdę polecam, bo nie ma lepszej i szybszej metody na uporanie się ze swoimi długami

      Usuń

Taniec zbójnicki

  O góralach mówi się, że muzykę mają we krwi, a taniec w nogach. Góralski taniec to przede wszystkim popis męskiej krzepy i zręczności, a j...