Zaraza

Na zdjęciu wczorajszy widok z okna w kuchni

 Czytam sobie "Kroniki zakopiańskie" Macieja Krupy:

"Cholera rozpoczęła się 1 września 1873 roku. Ustała zupełnie 10 października. Gdyby byli ludzie trochę lepiej na siebie uważali, toby może nikt nie umarł. Był tu z Warszawy Doktor Chałubiński, bardzo znakomity doktor i zacny człowiek.../.../ Podczas epidemii ratował bezinteresownie z największym poświęceniem, nawet mnie samego prawie od śmierci wydobył: zasłużył sobie na wdzięczność. Pomagał mu w leczeniu dr Urbanowicz ze Żmudzi, emigrant /.../"./ /tak pisał w kronice parafialnej taternik i jednocześnie pierwszy proboszcz Zakopanego ks. Józef Stolarczyk/

"Doktor Chałubiński zmienia plany i pozostaje w Zakopanem. Opiekuje się chorymi, dostarcza im na swój koszt lekarstw i żywności, osobiście ich pielęgnuje, objaśnia zasady higieny, uczy, jak się uchronić przed chorobą. Nie jest to łatwe zadanie. Jak napisze w swoich wspomnieniach Wojciech Kossak: "gdy w której chałupie zaszedł wypadek cholery, to zostawiali w niej nieboszczyka lub chorego i zabijali szczelnie drzwi i okna /.../ Ciemnota i rozpacz przeszkadzaly z początku niesieniu jakiejkolwiek pomocy, ale nawet występowały groźnie, gdy znakomity lekarz wziął  się najprzód do przezwyciężania przesądów, a następnie do racjonalnej walki z zarazą. Szło to opornie, ale z wolna medycyna i higiena zaczęły robić swoje, epidemia zaczęła wygasać gwałtownie"./tak pisał Ferdynand Hoesick - redaktor naczelny "Kurjera Warszawskiego/

"Chałubiński jeździ do chorych jednokonnym wózkiem, którym powozi Bronka Rojówna, pomagają mu w tej pracy Wojciech-Gąsienica-Kościelny i doktor Witold Urbanowicz."

"...../.../Ksiądz Stolarczyk po latach tak wspomina na pogrzebie doktora Chałubińskiego: "sam przenosił chorych zarażonych cholerą, sam urządzał im posłania, sam ich mył i przyodziewał, nie szczędząc kosztów i poświęcenia".

Epidemia cholery w Zakopanem wygasła po 40 dniach. Pozostały po niej cmentarzyki choleryczne oznaczone przydrożnymi krzyżami i kapliczkami. Na zdjęciu niżej jeden z takich cmentarzyków.

                                   

Epidemia cholery wybuchała w Polsce wiele razy. Szczególnie w XIX wieku. I nie tylko w Zakopanem, ale także w Warszawie, Kazimierzu Dolnym i wielu innych miejscach naszego kraju.

P.S.1.Do zakażenia cholerą dochodzi na drodze pokarmowej, głównie przez skażoną ludzkimi odchodami wodę. Wodę zanieczyszczać bakteriami zdolni są jedynie ludzie chorzy lub nosiciele. A w XIX wieku jak wiadomo wodę brało się z potoku, a nad potokiem często stała wygódka...

P.S.2. Cholery już dawno w Polsce nie ma..... więc może i TEJ zarazy kiedyś nie będzie.... Tylko kiedy?