niedziela, 24 marca 2024

Strój góralski


Na góralski strój kobiecy składa się biała haftowana koszula z kryzą, gorset ozdobiony kwiecistym haftem i sznurowany czerwoną wstążką oraz kwieciste spódnice, pod które zakłada się płócienną halkę. Nakryciem głowy jest kolorowa chusta, tzw szmatka, którą niegdyś zamężne góralki nosiły przez cały rok. Panny, które latem mogły chodzić bez nakrycia głowy, wpinały we włosy kwiaty i wstążki. Obowiązkową żeńską ozdobą są czerwone korale, najlepiej wykonane z naturalnych surowców

Najbardziej charakterystycznym elementem stroju męskiego jest kłobuk, czyli niewielki, płaski kapelusz z czarnego filcu, ozdobiony muszelkami, tzw. kostkami, naszytymi na czerwoną wstążkę.

Tors górala chroni biała koszula w szerokimi rękawami, zapinana pod szyją ozdobną metalową spinką. Okryciem wierzchnim jest serdak z baraniego futra, noszony w ciepłe dni runem do wewnątrz, zaś w chłodne na odwrót. Wąskie spodnie z grubego białego sukna z czasem zyskiwały kolejne ozdoby - lamówki, parzenice i pomponiki. Uzupełnieniem jest pas, występujący w trzech wersjach: wąski rzemień podtrzymujący portki, szerszy wykonany z dwóch warstw skóry i ozdobiony, oraz najszerszy, bardzo szeroki. zwany pasem bacowskim albo zbójnickim, noszony podczas podróży. Szyto go z dwóch warstw, między którymi znajdowały się kieszonki na pieniądze, dokumenty i przydatne drobiazgi.

Tradycyjnym obuwiem góralek i górali są skórzane kierpce.

Barwne stroje górali podhalańskich mają bardzo długą tradycję, która na przestrzeni wieków uległa licznym modyfikacjom. Ale męskie portki, kapelusze i serdaki wciąż pozostają elementami codziennego stroju.


Pewnie dziwicie się tematowi postu.... ale ja po prostu zatęskniłam za Tatrami i folklorem góralskim... I za tą radością jaką niesie ze sobą...

Podoba Wam się ten folklor?

48 komentarzy:

  1. Tu Jardian Stokrotko. Podoba mi się folklor góralski, wszak jak wiesz - do gór mam blisko, ale u nas dominuje strój krakowski ;-). Pozdrawiam !

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jardianie...krakowski strój też piękny.
      Stokrotka

      Usuń
  2. Trochę mi tęskno za siedzeniem pod Księżym Lasem i wgapianiem się w Giewont i za zimowym wędrowaniem Chochołowską i innymi dolinkami, np. Doliną Białego lub siedzenia latem w Olczyskiej, która nigdy nie cierpiała z powodu natłoku turystów - gdy czasem napatoczył się jakiś turysta to mówiliśmy - ojej, jaki tłok tu dzisiaj!
    Serdeczności;)
    anabell

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz rację Aniu ...Dolina Olczyska nie była i nie jest często odwiedzana. Ale Dolina Lejowa jest zawsze pusta...
      Tatry nas łączą ciągle jeszcze...
      Stokrotka przytula

      Usuń
  3. Pięknie są wyhaftowane , fantastycznie to wygląda. Szkoda , że idzie to w zapomnienie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na szczęście nie całkiem... bo folklor góralski ciągle żyje...
      Stokrotka

      Usuń
  4. Folklor góralski - bardzo mi się podoba.
    Miałem przyjemność leżeć 3 tygodnie ze złamaną nogą w szpitalu w Zakopanem. Większość towarzyszy niedoli to byli górale, nasłuchałem się od nich lokalnych opowieści, tutaj rymowane podsumowanie -
    ... Wszystkie cepry złamane mają nogi prawe,
    góralskie przypadki są bardziej ciekawe:
    - temu palce obcięło kiedy w pociąg wsiadał,
    - ten młotkiem po głowie dostał od sąsiada,
    - ten po imieninach wleciał do potoku,
    - tamtego koledzy kopnęli gdzieś z boku...
    Oczywiście rozmowa zeszła na tematy folklorystyczne.
    Panie Gąsienica - zapytałem - opowiada pan tyle o bitkach na weselach, za każdym razem kogoś dźgnęli znienacka nożem w brzuch.
    To tak jakoś niehonorowo, myślałem że to są pojedynki na ciupagi.
    Bitka na ciupagi? - pan Gąsienica załamał ręce - to ten Tetmajer wymyślił. Ileż przez niego dobrego narodu wyginęło.
    Przecież jak się człowiek zamachnie ciupagą to odkrywa całe ciało, idealna pozycja żeby go dźgnąć w brzuch.
    A pojedynek? Co też te miastowe nie wymyślą, przecież jak się bijesz jeden na jednego, to nie wiadomo kto wygra - no to po co się bić?
    Nasz syn poznał folklor góralski z innej strony - na tym video tańczy na pierwszym planie ==> https://www.youtube.com/watch?v=e_xXk702vTE

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niesamowity jesteś Lechu z tymi wspomnieniami. Bardzo Ci za nie dziękuję. Szczególnie też za film.
      Stokrotka

      Usuń
  5. Też tęsknię za Tatrami.
    A folklor góralski jest niesamowity.
    Pozdrawiam:)*

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz rację Rudbekio.
      Serdeczności od Stokrotki

      Usuń
  6. Piękny temat bo jak wiesz bardzo lubimy wszystko co związane z Tatrami.
    A o zbójnickach tatrzańskich będzie?
    Marek z dziewczynami

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. 1. Wiem, wiem...
      2. Może będzie...:-)
      Stokrotka

      Usuń
  7. Tak myślałam, że tęsknota u ciebie ogromna!
    Wszystkie stroje ludowe są ciekawe i przebogate:-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. 1. Wyczułas mnie...
      2. To prawda.
      Stokrotka

      Usuń
  8. Jaki miły wpis kochana moja Stokrotko 🙂 Też tęsknię za górami, tylko za moimi Pieninami, ale co to za znaczenie, góry to góry 🙂 Uściski 💗🌼🌼🌼

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A strój górali pienińskich prawie identyczny....
      Przytulam serdecznie.
      Stokrotka

      Usuń
    2. Dziękuję Ci Anko za życzliwość. :-)

      Usuń
  9. Taki podwójny pas to fajna sprawa :)

    OdpowiedzUsuń
  10. Jak kilka lat temu byłam na góralskim weselu to widziałam dużo góralskiego folkloru w ubiorze gości. Jako dziecko miałam strój małej łowiczanki bo moja babcia pochodziła z Łowicza, pamiętam jak bardzo podobała mi się ozdobiona cekinami kamizelka.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No proszę... to Ty jesteś Lowiczanka...:-))
      Stokrotka

      Usuń
  11. Urodziłam się w Jeleniej Górze, ale żadnych gór nie lubię, bo bardzo źle się tam czuję. Jeszcze od biedy mogą być Sudety, ale też niekoniecznie.
    Kiedy moja Babcia śpiewała różne piosenki, to nie miałam pojęcia, że to podkarpacki folklor. Dopiero na koncercie "Śląska" kiedy mogłam śpiewać razem z chórem, załapałam o co chodzi. 😀 Więc tak - lubię folklor, bo kojarzy mi się z najlepszymi chwilami w życiu.

    Bardzo mi się podoba kobiecy bawarski strój ludowy - dirndl.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Halinko.....Kochana z Ciebie Dziewczyna.:-))
      Stokrotka

      Usuń
  12. Ten folklor jest chyba najbardziej rozpowszechnianym w TV, ale kiedy bywalam tam na miejscu to oprocz gwary (u starszych) nic z tego folkloru nie dalo sie w ich zyciu codziennym zauwazyc.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To chyba miałaś pecha bo nawet każda izba w starym góralskim domu jest pełna tego folkloru...
      Dziękuję i pozdrawiam.
      Stokrotka

      Usuń
  13. Uprzedziłaś moje pytanie, bo już miałam je w głowie: "Dlaczego akurat góralski?" Ale na końcu zawarłaś odpowiedź. Dla mnie to nie do pomyślenia, nie cierpię gór i górali z ich mentalnością.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pamiętam..bo już o tym kiedyś u mnie pisałaś ,:-)
      Stokrotka

      Usuń
  14. Witaj Stokrotko
    A ja lubię góry. Dawno tam nie byłam. Już zatęskniłam.
    Pozdrawiam i życzę dobrego Wielkiego Tygodnia

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję Ismeno. I również wszystkiego dobrego.
      Stokrotka

      Usuń
  15. Bardzo mi się podobają góralskie stroje.
    I dziękuję za garść ciekawych informacji :)

    OdpowiedzUsuń
  16. Bardzo! Nogi same się ruszają, choćby tylko na dźwięk słowa: muzyka.
    A gdy grają, to nie można usiedzieć. A w taki strój byłam kiedyś ubrana. Gazda z Zakopca nas przebrał. Gdzieś mam fotkę:)))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Po tym komentarzu lubię Cię Urszulko jeszcze bardziej :-))
      Stokrotka

      Usuń
    2. Jestem zaszczycona i dziękuję!!!

      Usuń
    3. Ale fajnie:-))
      Stokrotka

      Usuń
  17. Uwielbiam tańczących górali w ich pięknych strojach.
    Ela

    OdpowiedzUsuń
  18. Bardzo przyjemnie patrzy się na góralskie stroje i na góralskie chaty. Cudowny jest w ogóle góralski klimat.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zgadzam się z Tobą:-))
      Stokrotka

      Usuń
  19. Pani Stokrotko piękne są stroje góralskie.
    Kasia

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Kasiu i mnie się też podobają.
      Stokrotka

      Usuń
  20. Jak wiesz - uwielbiam !! ;o) A że Taterki zaplanowane, więc odliczam dni...;o) Dzisiaj widziałam Je z daleka...;o)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To ja już pękłam z zazdrosci!!!! :-))
      Stokrotka

      Usuń
  21. Ciągnie mnie do Tatr oj ciągnie, nie tak dawno byłam, bo pod koniec stycznia i na Harendzie miałam szczęście zobaczyć sesję zdjęciową strojów góralskich..boszsz, jakie one są piękne. Ale dla mnie wszystkie ludowe stroje są piękne, kiedyś goszcząca mnie gaździna w Zakopanem obiecała, że następnym razem poprosi córkę o jej strój góralski bym się w niego odziała i zrobiła sobie zdjęcia, ale już nigdy potem u niej nie zamieszkałam i moje odwieczne marzenie sie nie spełniło..pozdrawiam Stokrotko

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Grażynko Kochana tak bardzo się cieszę z Twojej wizyty i z tego co napisałaś
      I ja mam taką gazdzinke z którą jestem bardzo zwiazana... ale ona mnie już nie pamięta...
      Stokrotka

      Usuń
  22. Mnie znów tęskno do moich Gorców. Już nogami przebieram żeby się wybrać na Gorca na przykład. Hale już pełne krokusów, a mnie tam nie ma i trochę mi tego żal. Na Podhalu chwilowo króluje niepohamowany Halny, więc trzeba odczekać aż będzie spokojniej. Super post, fajnie że o tym napisałaś.

    Całuję mocno

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo się cieszę Kasiu że o mnie nie zapominasz.
      Stokrotka

      Usuń

Haiku

 Najpierw dwa zdjęcie zrobione przy jednej z głównych ulic w Puławach... Jak podpisalibyście to zdjęcie? Bo mój podpis jest taki: "Oder...