sobota, 6 lutego 2021

Kolegiata w Tumie

UWAGA: Most obrotowy znajduje się w Giżycku. Pierwszą osobą, która udzieliła prawidłowej odpowiedzi była ULACH - i jej zadedykuję jeden z następnych tekstów.

Tekst ten dedykuję CELI D, która jako pierwsza odgadła Zagadkę Drugą z dnia 31.01.21.


Przewodnik mówił, że w czasie bombardowań Luftwaffe zostało zniszczone wszystko, co nie było romańskie. 

W średniowieczu wszystkie kolegiaty nazywano tumami. Ta, którą kiedyś zwiedzałam i o której chcę teraz napisać kilka słów, znajdowała się kiedyś w centrum Łęczycy. Była forum wszelkich zjazdów kościelnych i świeckich w średniowieczu. Gdy po zniszczeniach dokonanych przez Krzyżaków miasto przeniesiono na inne, mniej zabagnione miejsce, nowa wioska przyjęła nazwę od kościoła. Czyli właśnie Tum. 

Kolegiata w Tumie została wzniesiona jako kościół pomocniczy arcybiskupów gnieźnieńskich. Wzniesiono ją w latach 1141–1161 w miejscu opactwa benedyktynów. Tę trójnawową bazylikę zbudowano z granitowej kostki. Od wschodu i zachodu zamykają ją potężne absydy. Splendoru dodają jej także wieże – od wschodu niskie i owalne, z hełmami stożkowymi, od zachodu strzeliste, czworoboczne. Te wysokie i potężne mają okna z kunsztownymi kolumnami. 

Do nawy północnej przylega maleńka kruchta z gotyckim szczytem. Została dobudowana w XVI wieku przez Trojana ze Ślesina dla ochrony romańskiego portalu, stanowiącego właściwe wejście. Portal ten, datowany na 1160 rok, nosi cechy warsztatu przy katedrze w Moguncji. 

W południowej ścianie prezbiterium znajduje się romańska płaskorzeźba przedstawiająca Chrystusa Pantokratora. Jest to dzieło XII-wiecznej sztuki złotniczej, wzorowanej na szkole z południowej Francji. 

Wnętrze świątyni poraża ogromem. Ściany pokrywa bardzo zróżnicowana polichromia romańska, gotycka i renesansowa. Wśród wielu gotyckich i renesansowych nagrobków przykuwa uwagę romańska płyta nagrobna przedstawiająca rycerza.

Znajdująca się w nawie głównej obszerna empora przeznaczona była dla władcy i jego dworu. 

Mnie najbardziej wzruszył kamień ułożony niedaleko wejścia. Znaleźli go konserwatorzy. Jest na nim wyrysowana postać leżącego człowieka. Upamiętnia on prawdopodobnie śmiertelny wypadek murarza. 

A na ścianie jednej z wież kolegiaty w Tumie znajduje się odcisk pazurów diabła Boruty. To przecież w łęczyckim zamku mieszkał ten najsłynniejszy z polskich diabłów. Cała kolegiata otoczona jest niewysokim kamiennym murem. 

Leży wśród pól i łąk ziemi łódzkiej. A tuż przed nią postawiono całkiem prostą drewnianą kaplicę z barokową latarenką.

Kolegiata w Tumie znajduje się prawie w samym centrum Polski.

Warto ją zwiedzić. Jest przecież jednym z niewielu zachowanych zabytków romańskich naszego kraju. I z pewnością należy do najwspanialszych, chociaż mało znanych.

-----------------------------------------------------------------------

Byl to urywek z mojej książki pt: "Mój kraj nad Wisłą", którą w formie e-booka można nabyć tutaj:

https://ksiegarnia.wydawnictwobialepioro.pl/glowna/304-moj-kraj-nad-wisla-e-book-format-pdf.html

Zagadka trzecia:

Gdzie w Polsce znajduje się most obrotowy? Jest to zabytek techniki unikalny w skali Europy.

/Prawidłową odpowiedź podam w niedzielę 07.02.21 ok. godz. 21-szej/

66 komentarzy:

  1. Bardzo lubię styl romański- na przyklad bardzo mi się podoba w Krakowie kościól św.Andrzeja.
    A na zagadkę nie umiem niestety odpowiedzieć.
    Pięknego weekendu Stokrotko.
    Ela

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie przejmuj się Elu - te zagadki są podobno jednak trudne..:-)

      Usuń
  2. Przyznam szczerze, że mnie przeraża ten ogrom zimnego miejsca, ale to tylko takie moje prywatne odczucie. (bywam tam raz, czasem dwa razy w roku i wciąż takie same myśli)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No tak - Ty wiesz najlepiej, bo masz blisko do Tumu.

      Usuń
  3. Te monumentalne średniowieczne świątynie były zaprogramowane tak, żeby człowiek który do nich przychodzi czuł się malutkim punkcikiem czy pyłkiem na ich posadzce.
    A jeśli chodzi o zagadkę to nie wiemy.:-))
    Marek z dziewczynami

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Oczywiście że tak.
      Ale bazylika w Licheniu została identycznie zaprojektowana.:-))

      Usuń
  4. Uwielbiam styl romański stokrotko - u mnie, pod Krakowem, jest kościół romański, do którego swego czasu uczęszczali moi Uczniowie :) Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Odpowiedzi
    1. Nie masz daleko Anno :-)

      Usuń
    2. Na razie mi się nie chce. :P Spodziewam się że przez pandemię jest zamknięty. O_o

      Usuń
    3. Ale nie na stałe. Z pewnością w określonych godzinach można tam wejść.

      Usuń
  6. Też nie przechodzę obojętnie obok stylu romańskiego :)
    Pozdrawiam sobotnio :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Nabieram dystansu do aktualnych problemow kiedy podziwiam dawne dziela rak ludzkich. A najwazniejsze, ze mimo tylu zawirowan wciaz sprawiaja, ze czlowiek staje sie nie tylko malutki, ale nadal je podziwia. W Tumie juz nie bede a szkoda. Malgosia.

    OdpowiedzUsuń
  8. Giżycko. O jaką jestem z siebie zadowolona, że coś wiedziałam.

    OdpowiedzUsuń
  9. robi wrażenie...
    aha, to chyba już wiem, skąd się wzięło "Ostrów Tumski", nazwa taka...
    p.jzns :)

    OdpowiedzUsuń
  10. Ta kolegiata jest przepiękna, taka ascetycznie majestatyczna.
    Pozdrawiam:)*

    OdpowiedzUsuń
  11. Byliśmy tam kiedyś, nawet zdziwiła nas tak wielka budowla w szczerym polu.
    Niestety zamknięta , obejrzeliśmy tylko z zewnątrz.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ale robi wrażenie. ..

      Usuń
    2. Stokrotko, bardzo Ci dziękuję za ten post, to jest takie przyjemne uczucie, gdy coś jest specjalnie dla mnie.:))) Trafiłaś z Tumem, bo przez ponad 30 lat mieszkałam w łódzkiem i byłam w Tumie.
      Zagadka dzisiejsza to Giżycko, ale jest też most obrotowy kolejowy, ale nie napisze gdzie, bo może to będzie kolejna zagadka?
      Pozdrawiam Cię cieplutko.:)

      Usuń
    3. Bardzo się cieszę, że trafiłam z dedykacją:-)
      Z pewnością będą jeszcze zagadki na moim blogu.
      Pozdrawiam serdecznie.

      Usuń
  12. No i okazuje się, że nic nie wiem. I życia nie starczy, żeby zobaczyć chocby najciekawsze miejsca w Polsce. Nie byłam w Tumie, o moście obrotowym nie wiem, ale mam wrażenie, że gdzieś się z czymś podobnym zetknęłam (ale chyba poza Polską). A Tum planuję zobaczyć (kolegiatę) od dawna. Uściski!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Haniu - w Polsce jest tyle ciekawych i pięknych miejsce - sama o tym dobrze wiesz.
      Serdeczności dla Ciebie:-)

      Usuń
  13. Tę niezwykłą kolegiatę w Tumie mam na swojej liście podróżniczej. Czeka na swoją kolej. A wśród najstarszych romańskich zabytków jest także Rotunda św. Prokopa i kościół św. Trójcy w Strzelnie, która niedługo na blogu. Pa:)))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Urszulko - o Rotundzie w Strzelnie i o wspaniałych kolumnach w kościele Św.Trójcy też pisałam .... ale już bardzo dawno temu.

      Usuń
    2. Czyli byłaś w mojej okolicy, gdzie są nasze słowiańskie korzenie!

      Usuń
    3. Miałam w Strzelnie bardzo serdeczną koleżankę...

      Usuń
    4. Czyli świat jest naprawdę mały:)))

      Usuń
    5. To jasne jak słońce:-)

      Usuń
  14. No i jest kontynuacja diabełka Boruty. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Musiała być - nie było innej możliwości :-)

      Usuń
  15. Mi się bardziej podobają gotyckie budowle. Ale wszystkie robią wrażenie, nie tylko pod względem architektonicznym, ale i historycznym.

    OdpowiedzUsuń
  16. Właściwie jedynym minusem tego fascynującego zabytku jest to, że wnętrze było przerabiane zgodnie z panującymi modami, a wbrew tego, co dziś byśmy nazwali dbałością o dziedzictwo. Mimo tej wady, jest to obiekt niezwykły, jak na to, co do dziś się w Polsce zachowało ze stylu romańskiego, jest to wręcz olbrzym.

    OdpowiedzUsuń
  17. jak zawsze jestem pod wrażeniem Twojej opowieści. Chciałam zamówić e-booka, ale chciałabym, by ktoś mi poczytał:))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję Czesiu .... ale przecież Ty masz wszystkie moje książki! :-)

      Usuń
  18. Witaj, Stokrotko.

    Trudno się dziwić, że po ataku pozostały wyłącznie elementy romańskie - wszak budowle tego stylu z założenia miały być obronne:)
    Kolegiata robi wrażenie, także wiekiem.

    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  19. To odnowiłam sobie wiadomości o tej fantastycznej budowli! Może kiedyś uda mi się ją zobaczyć z bliska!

    OdpowiedzUsuń
  20. No a gdzież może się znajdować? Na ulicy Wiejskiej chyba?

    OdpowiedzUsuń
  21. U nas w domu !! Za obrotnicę służy babcina tortownica...Za trasy spongi przypodłogowe...No i cała stajnia resoraków...;o)

    OdpowiedzUsuń
  22. Kolegiatę w Tumie odwiedziliśmy dwa lata temu, robi wrażenie i polecam każdemu jej zobaczenie. Co do mostu obrotowego, to jesienią widzieliśmy taki (pomimo mgły) w Wolinie.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  23. Ela Karczewska.
    Rzeczywiście poraża wielkością i
    wiekiem. I jest piękna. Nie byłam tam, ale może kiedyś....
    Pozdrówki.

    OdpowiedzUsuń
  24. Kurcze. Szkoda ze dopiero przeczytalem bo bym znal odpowiedź 😜

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Oczywiście że znasz odpowiedź bo stałeś i patrzyłeś jak most jest otwierany ....
      A kto późno przychodzi ten sam sobie szkodzi:-))

      Usuń
  25. Klik dobry:)
    Most w Giżycku widziałam, ale nie kojarzyłam go z obrotowym, ponieważ przewodnik nazywał ten most ruchomym.
    Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I słusznie, bo on się rusza. Jest zamykany i otwierany na korbę :-)

      Usuń
  26. Znam tę kolegiatę. Idealna czystość architektury romańskiej urzeka. Często odwiedzana, niedaleko łęczyckich diabłów. :-)

    OdpowiedzUsuń
  27. Diabeł z Łęczycy słynny na cały kraj, nie mylić Boruty z Rokitą ;) Jadąc do Szczawnicy mijamy po lewej stronie romański stary kościółek, ale zupełnie nie pamiętam nazwy miejscowości, aż mi wstyd. Następnym razem zwrócę uwagę i zapiszę. Uściski posyłam :)))

    OdpowiedzUsuń
  28. Tego bym na pewno nie zgadla. Uwielbiam romanska architekture. Pozdrawiam serdecznie

    OdpowiedzUsuń

Haiku

 Najpierw dwa zdjęcie zrobione przy jednej z głównych ulic w Puławach... Jak podpisalibyście to zdjęcie? Bo mój podpis jest taki: "Oder...