Pamiętacie wędrujących Cyganów???

A właściwie to nie Cyganów tylko Romów. Bo poprawna nazwa to Romowie. W Środkowej Europie tych ubogich przybyszy z Indii nazywano wedle własnych skojarzeń z sektą wróżbitów - Cyganie, Cigany lub Cikani. Europejczykom z zachodu przypominali ciemnoskórych Egipcjan stąd nazwy Gypsy lub Gitano. Z kolei w Szwecji kojarzono ich ze śniadymi Tatarami i nazwano Tartare. 

Dopiero w II poł. XX wieku wprowadzono nazwę "Rom" jako pozbawioną negatywnych skojarzeń. W języku romani Rom znaczy "człowiek", "mężczyzna", "mąż". Kto nie jest Romem ten jest Obcym czyli Gadzio.

Przez wieki Romowie strzegli swojej odrębności a ich świat budził lęk i fascynację. Prowadzili wędrowny tryb życia. Wędrowali po świecie w kolorowych wozach i co pewien czas zatrzymywali się na skraju jakiejś wioski lub w lesie. Takie tabory cygańskie znane były wszystkim. Wiadomo też było, że jak Cyganie pojawiają się w okolicy to w gospodarstwach trzeba było zamykać kury w kurniku.... bo jakoś tak nagle ginęły. No i trzeba było bardzo uważać na Cyganki, które przychodziły żeby powróżyć a przy okazji coś wyżebrać albo po prostu ukraść. W tym czasie Cyganie grali w karty i czekali aż ich kobiety przyniosą coś do jedzenia. Z reguły nie pracowali, chociaż niektórzy z nich trudnili się kowalstwem i sprzedażą patelni.

Mniej więcej od 1964 roku zaczęto w Polsce nakłaniać Romów do przejścia na osiadły tryb życia. Zdarzało się wprawdzie jeszcze po tym roku widywać wędrujące tabory cygańskie, ale już bardzo rzadko. Cyganie zaczęli się powoli osiedlać. Spowodowało to niestety i nadal powoduje ich zatargi z miejscową ludnością.

W 1979 roku w Muzeum Okręgowym w Tarnowie powstał osobny dział gromadzący zbiory, dokumentację naukową, oraz ikonografię dotyczącą kultury i historii Romów. Zawiera ona bolesną historię tych ludzi, którzy podobnie jak Żydzi w czasie II wojny światowej podlegali eksterminacji. Przeprowadzano także na nich w obozach przerażające eksperymenty medyczne.

Co roku odbywają się międzynarodowe festiwale kultury romskiej w Gorzowie Wielkopolskim i w Ciechocinku. Bo każdy chyba przyzna, że ich pieśni i tańce - szczególnie te wykonane przez piękne cygańskie dziewczęta - są piękne. Wielkim miłośnikiem i znawcą kultury cygańskiej/romskiej był poeta Jerzy Ficowski. Ten sam, który  przełożył na język polski i opublikował wiersze pierwszej cygańskiej poetki Papuszy.

Czy znacie przepiękny, wzruszający film o Papuszy? Jeśli nie, to warto go znależć na YT i obejrzeć.

Z pewnością każdy z Was kto ma trochę "starszy" pesel pamięta wędrujących Cyganów. 

A wiecie że w języku romani -"wczoraj" i "jutro" jest tak samo?

Ja mam kilka wspomnień związanych z Cyganami. 

Pierwsze...

Jako sześcioletnia dziewczynka spędzałam razem z mamą i siostrą wakacje w małej wioseczce Żyznów koło Strzyżowa w woj.podkarpackim. Mieszkaliśmy w starej wiejskiej chacie bez najmniejszych nawet wygód. Dom był położony tuż nad rzeką. Po drugiej stronie rzeki był gęsty las. A w tym lesie rozłożyli swój tabor Cyganie. Pamiętam doskonale, że każdego ranka gospodarze ostrzegali nas żebyśmy nie szły do lasu bo tam: "Cyganie kradną dzieci". Bałam się okropnie, aż do chwili gdy Cyganki przyszły do nas i zaprosiły nas wszystkich do siebie. Poszłyśmy przed wieczorem na piękne występy i wróciłyśmy zachwycone. Ale następnego dnia gospodyni u której mieszkałyśmy narzekała, że połowa kur jej zniknęła. Zauważyła też brak jakichś srebrnych łyżeczek w kredensie....

I drugie....

Gdy zamieszkałam w bloku w warszawskiej dzielnicy Targówek ze zdziwieniem zauważyłam, że w małych domkach niedaleko mieszkają Cyganie. Nie przeszkadzało nam to, chociaż wieczorami i w nocy zachowywali się bardzo głośno. Trudno też było zachować spokój gdy w "czasach kolejkowych" do sklepów wpadało kilka Cyganek i robiło zakupy bez czekania, przepychając się do lady i nie zwracając uwagi na protesty.

Pamiętam też, że w Szkole Podstawowej w klasie mojego Młodszego uczyła się mała Cyganeczka. Z tego co mówiła wychowawczyni tej klasy dziewczynka była bardzo pilna i szybko wszystko pojmowała. A jak klasa jechała na wycieczkę, to tę Cyganeczkę odprowadzało do autokaru kilkanaście Cyganów i Cyganek. Niestety, edukacja Cyganeczki skończyła się na czwartej klasie. Widocznie Cyganie stwierdzili, że dziewczynka nie musi się już więcej uczyć.

I trzecie...

Do dzisiaj gdy jestem w Miasteczku czyli w Kazimierzu Dolnym .... widzę na Rynku Cyganki, które zaczepiają turystów i usiłują im wróżyć...

-------------------------------------------------------------------

Napiszcie proszę czy zetknęliście się w życiu z Cyganami.... to znaczy z Romami. I jakie Wam pozostały wspomnienia po tych spotkaniach.

A tutaj hymn romski:

https://www.youtube.com/watch?v=ARpT-vAnFxk