Moje ulubione warszawskie wysypiska - z cyklu "Moja Warszawa"

" Pierwsze nazywa się Gnojna Góra. 

I jest to takie ciche i piękne miejsce na Skarpie Wiślanej, które wprawdzie przyciąga ludzi, ale tylko niektórych. Z pewnością zakochanych, samotnych, takich o duszach artystycznych. No i tych zakochanych w Warszawie. Zawsze, gdy jestem na Starym Mieście, to tam idę. Najbardziej lubię Gnojną Górę, gdy jest na niej pusto. Mam wtedy za towarzyszy ptaki i czasami jakiegoś małego kundelka. No i rzeźbę Herkulesa.

To miejsce ma taką nieciekawą nazwę, bo przez cztery wieki było tam wysypisko. Mieszkańcy Starego Miasta wyrzucali tam śmieci. Pod koniec XVII wieku Gnojna Góra osiągnęła monstrualną wielkość. Była tak wysoka, że zasłaniała całkowicie istniejące wtedy mury miejskie, a kamieniczki Starego Miasta do połowy. Fetor z tego wysypiska był nie do wytrzymania. Dodatkowy problem stanowiły żyjące tam stada szczurów.

Wreszcie zarządzenie wydane przez ostatniego króla Polski około 1774 roku spowodowało likwidację wysypiska. W końcu król mieszkał tuż obok w Zamku, więc z pewnością „gnojna góra” mu przeszkadzała. Część śmieci zabierała Wisła, która wtedy płynęła dużo bliżej niż obecnie. Statki mogły wówczas podpływać pod same domy stojące na dzisiejszej ulicy Brzozowej, która zaczynała się od Gnojnej Góry. Większość budynków na Brzozowej pełniła wówczas rolę spichlerzy na zboże.

Dziś jest to przepiękny punkt widokowy, z którego ogląda się panoramę Pragi, czyli Warszawę prawobrzeżną. Także dolinę Wisły. O poranku wygląda wprost bajecznie, a wraca się z niej wieczorem na Stare Miasto uroczym zaułkiem.

Drugie wysypisko nazywa się Zwałka.

Tak się złożyło, że chodziłam do szkoły podstawowej, która znajduje się na ulicy Czerniakowskiej. I z okien swojej klasy miałam widok na jakąś dziwną górę.

Kiedyś po lekcjach poszłam tam z koleżankami. Zobaczyłyśmy wystające z ziemi różne fragmenty kamienic, marmurowe kawałki schodów, kute balustrady. Miliony cegieł porośniętych drzewami i krzakami. Nie byłyśmy tam długo, bo przepędził nas jakiś stróż, krzycząc, że to miejsce nie jest bezpieczne.

Gdy dorosłam, dowiedziałam się, że ta góra to Kopiec Powstania Warszawskiego. Ma wysokość około 120 metrów n.p.m. Powstał on z gruzów zniszczonej Warszawy w latach 1946–1950. Gdy po wojnie odbudowywano stolicę, zwożono na to miejsce tony cegieł. Podobno między nimi było wiele łusek karabinowych. Mówi się, że trafiły tu też szczątki poległych w czasie tragicznych 63 dni… Ten Kopiec stał się warszawskim Panteonem.

W pięćdziesiątą rocznicę wybuchu Powstania – w 1994 roku – byli żołnierze Armii Krajowej ustawili na szczycie kopca piętnastometrowy znak Polski Walczącej. Na Kopiec prowadzą najdłuższe schody w Warszawie – mają 400 stopni i 40 podestów. Widać z Kopca prawie całą stolicę.

Byłam tam w którąś niedzielę. Zrobiłam kilka zdjęć. Na szczyt Kopca prowadzi Aleja Godziny „W”.

Przy schodach po obydwóch stronach ustawiono krzyże przewiązane malutkimi biało-czerwonymi wstążkami.

A na samym szczycie stoi znak Polski Walczącej.

Spotkane pod tym znakiem starsze małżeństwo z pieskiem powiedziało mi, że mieszkają tu niedaleko i że przychodzą na Kopiec prawie codziennie. I że w tym roku znicze pod pomnikiem paliły się od 1 sierpnia do 2 października… bez przerwy."

/Był to urywek z mojej książki pt: "Moje warszawskie zwariowanie"./