Biografia Wisły

Dostałam tę książkę dwa dni temu na imieniny*/. Prawdę mówiąc to zażyczyłam ją sobie. Nie mogło być przecież inaczej skoro napisałam kiedyś "Mój kraj nad Wisłą".

To książka naprawdę wyjątkowa. Ale nie będzie mi łatwo ją zrecenzować bo jak pisze we wstępie autor: "Nasza biograficzna opowieść nie jest literacka. Jest naukowa, oparta na przekazach źródłowych rozmaitej proweniencji, a została napisana zgodnie z rygorami warsztatu badawczego historyka, aczkolwiek w formie lżejszej".

Autor /historyk i eseista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Andrzej Chwalba/ w pierwszym rozdziale pt: "Wisła jest kobietą" tak pisze: "Personifikacja Wisły ma długą tradycję, sięgającą odległych stuleci. Rzeka, jak kobieta, dawała życie i gwarantowała przetrwanie. Była królową polskich rzek, gdyż wszystkie do niej zmierzały. Ten motyw przez wieki był i jest obecny w kulturze, szczególnie w literaturze pięknej oraz w sztukach plastycznych".

Neoromantyczny poeta Władysław Bełza w wierszu "Wisła" tak pisał:

"Kraj opasujesz swą wstęgą płową 

Wszystkich rzek polskich będąc królową".

I jeszcze kilka wzruszających zdań przepisanych z tylnej okładki książki:

"Historia przeglądała się w rzece. Wisła była nie tylko świadkiem ale i uczestnikiem dziejów. Współtworzyła je i symbolizowała losy narodu. W tym sensie była rzeką polskich przeznaczeń".

/.../ Jest to więc biografia /nie/typowej kobiety. /.../ Autor zaczyna od daty i miejsca urodzenia, następnie zbiera informacje o jej rodzicach, domu rodzinnym, o sąsiadach i sąsiadkach, na końcu o płci. Opowiada o charakterystycznych cechach i zmianach nastrojów, o urodzie, wdziękach, ale i kaprysach. 

/.../ W drugiej części nietuzinkowej opowieści przyglądamy się pierwszym osadom nad Wisłą, lokacjom miast i wsi, arteriom komunikacyjnym, w tym żegludze, stoczniom, statkom i tratwom, flisakom, promom i mostom, cechom i bractwom rybackim. Obserwujemy emocje, jakie w ludziach wzbudzał krajobraz i żywioł królowej polskich rzek, słuchamy związanych z nią legend. Autor opowiada też o tym, jak rzeka nagradza i karze. Na końcu snuje rozważania na temat dziedzictwa Wisły i pamięci o niej"

Myślę, że wystarczy.

Książkę trzeba po prostu przeczytać.

Ja jestem dopiero w połowie.... ale tego "romansu" nie można czytać szybko. Za dużo w nim prawdy, historii, piękna ale też bólu i cierpienia.

*/ Wszystkim osobom, które złożyły mi życzenia imieninowe serdecznie dziękuję.