Szczęśliwy statek

                                                       Tekst ten dedykuję Grażynie

„Był jak pół Giewontu, a fale były jak regle” - tak mówili zakopiańscy górale o najsławniejszym polskim statku pasażerskim MS „Batory”.

Legendarny statek, którym Polacy podróżowali do Nowego Jorku wodował 3 lipca 1935 roku. 

Został wybudowany we Włoszech. I stał się polską wizytówką i prawdziwym salonem. Specjalnie powołana komisja była odpowiedzialna za jego wystrój. I tak na przykład słynna malarka Zofia Stryjenska namalowała we wnętrzu statku 2 syreny i Neptuna. Z kolei  zakopiański rzeżbiarz Wojciech Brzega ozdobił wnętrze rzeżbionymi kolumnami. A Matkę Boską Częstochowską do kaplicy na statku stworzył słynny pedagog i rzeźbiarz Antoni Kenar.

MS „Batory” pływał 34 lata. Pierwszy rejs Batorego odbył się do Ameryki Południowej. Płynęli wtedy sami celebryci i zaproszeni goście.

Potem zaczęły się regularne rejsy za Atlantyk.

Wybuch wojny zastał statek na środku oceanu. Pasażerowie musieli ewakuować się łodzią podwodną.

Na początku wojny MS Batory został przemalowany na kolory wojskowe. Przewoził aliantów, złoto, skarby wawelskie. Przetransportowano też nim z Anglii do Australii 400 polskich dzieci - wojennych sierot.

W 1947 roku statek wrócił do służby cywilnej, znów przemalowano go na barwy biało-czerwone.

Niestety, „zimna wojna” spowodowała, że przed statkiem zamknięto port w Nowym Jorku. Każdy z pasażerów był traktowany jak szpieg. Przez kilka lat MS Batory pływał do Dubaju, od 1958 do 1969 roku do Montrealu. Jednak tylko od kwietnia do grudnia, bo kanadyjski klimat nie sprzyjał rejsom, zimą rzeka Św. Wawrzyńca zamarzała. W tym czasie polski statek zmieniał więc kurs np. na Karaiby, organizowano też rejsy karnawałowe i sylwestrowe.
Każdy powrót MS "Batorego" do Gdyni był wielkim świętem.

W 1966 roku statkiem podróżował zakopiański Zespół im. Klimka Bachledy. Dla wszystkich członków tego zespołu, często prostych górali było to niesamowite przeżycie. Choćby jedzenie na statku i sposób jego serwowania. Górale byli przyzwyczajeni do jedzenia z jednej miski postawionej na środku stołu. A na statku była elegancka porcelana, obrusy i sztućce. Wiele prostych ludzi nie wiedziało po prostu jak jeść serwowane na Batorym potrawy. Tam na statku poznali na przykład smak banana czy pomarańczy. A kuchnia na Batorym była bardzo wykwintna,podawano homary, zupę z żółwi, żabie udka.

Na Batorym okropnie bujało bo statek nie miał stabilizatorów i był statkiem płaskodennym. Górale mieli jednak niezawodny sposób na chorobę morską. Leczyli się litworówką ale robioną z korzenia a nie z liści. Przewozili także dolary w ciupagach, bo legalnie można było zabrać ze sobą tylko 5 dolarów.

W roku 1969 statek nadawał się już do remontu, a prace okazały się zbyt kosztowne, dlatego MS Batory zacumował w Gdyni na stałe i zaczął pełnić funkcje hotelu i restauracji.

Na morzu zastąpił go nowy statek „Stefan Batory”. Ten statek często mylony jest z MS „Batorym”.

Ale ten drugi to zupełnie inny statek i nie na takim poziomie.

MS „Batory”poszedł na żyletki do Hongkongu. Ponoć stal była świetna.

Legendarny MS „Batory” miał 160 metrów długości i 21 metrów szerokości. Miał 7 poziomów, mieścił 750 pasażerów, którzy byli obsługiwani przez 350 osób załogi.

Był pływającym hotelem na bardzo wysokim poziomie.

Miał przydomek "Lucky ship".

W maju 2019 roku ma ukazać się książka o MS „Batorym”. Autorki uroczej książeczki pt: "Na Giewont się patrzy"– Aleksandra Karkowska i Barbara Caillot-Dubus zbierają do swojej nowej książki materiały wśród osób, które płynęły tym transatlantykiem.

A ja przeczytałam o tym wszystkim w jednym z ostatnich numerów „Tygodnika Podhalańskiego”.