"Neponset" Agnieszki Osieckiej

Kilka lat temu kupiłam tę książkę i odłożyłam ją na półkę pt: "Do przeczytania jak będę miała czas".

Przeczytałam ją dopiero niedawno, bo  ..... zawsze mi się wydawało, że "jeszcze nie teraz". A w tzw. międzyczasie czytałam inne książki Agnieszki Osieckiej. 

Tekst z okładki książki:

" "Neponset" to niepublikowana dotąd powieść, pisana na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.

Jest to fascynująca powieść śladami nieprzystosowanej do życia, antysystemowej, anarchicznej i przede wszystkim żywiołowej /rzecznej, dorzecznej i niedorzecznej/ bohaterki.

To powieść o młodej kobiecie - Polce studiującej w w Cambridge w USA. Marta, bo takie jest imię bohaterki kocha ale nie jest kochana. Każdego dnia świat bombarduje ją wrażeniami i omamami, daje się jej we znaki. A ona - pozbawiona dystansu - grzęźnie, spala się, zatraca". 

To powieść o samotności w tłumie. O inności. O wyobcowaniu. O braku miłości.

Książka, do której wstęp napisała córka Agnieszki Osieckiej czyli Agata Passent zaczyna się tak:

"Poniedziałek, 4 lutego. Zdecydowałam się zostać żebraczką przede wszystkim ze względu na dogodne godziny pracy. Każde inne zajęcie pochłania niezmiernie dużo czasu i to w niedorzecznych porach. /.../

Wtorek, 5 lutego. Sprawiłam sobie szary, cienisty kapelusz. Wygląda na męski. Znalazłam go na klatce schodowej pod numerem dwunastym. Jest mi w nim wygodnie i ciepło. /.../ Jestem po prostu rada, że nie widać od początku do końca mojej twarzy, a to ze względu na przechodniów. Ojcowie rodzin, śpieszący z ciastkiem do domu, mawiali nie rzadko na mój widok: "Wstyd. Taka młoda kobieta". A znów dziewuchy /.../ wzdychały obludnie: "Taki stary człowiek, i żeby nikogo nie miał".

Środa, 6 lutego. Dziś miałam dobry dzień. Mimo mrozu powietrze pachnie już wiosną i ludzie wychodzą się przejść. /.../ Co chwila słyszę brzęk monety uderzającej o dno mojego garnka. Zdecydowałam się na garnek, po dłuższym zastanowieniu, choć może lepszy byłby futerał na skrzypce"

W tym samym czasie gdy Agnieszka Osiecka pisała "Neponset" stworzyła też szereg wierszy.

Na przykład taki:

"Szara sukienka"

Tkwić 

w szarej sukience

i podziwiać, jak oddychasz

Taki to był ten mój program.

Okazało się jednak, że należy

lśnić, błyszczeć, wibrować,

mieć myśli i pomysły

być kimś,

mieć głowę na karku,

na głowie lok,

nad lokiem aureolę,

nad aureolą ptactwo,

dla ptactwa ziarno,

na ziarno pieniądze,

pieniądze za muzykę,

muzykę za ciebie,

za oddech

i za szarą sukienkę"

albo ten:

"Choroba czwartej rano"

O czwartej rano

jak pożar 

budzi mnie ból.

Wstaję.

Czepiając się ścian wchodzę do łazienki.

Wątpię w istnienie Boga,

dobrych ludzi,

ciebie.

Dzwonię do zegarynki.

Jest.

I jeszcze:

"O tym"

O tym nie będzie wiersza.

Nie będzie łzy, śpiewu, śmiechu,

małego opowiadania.

O tym tylko serce trzaśnie

jak sucha leśna gałązka.

-----------------------------------------------------------------------------

Drugą część książki tworzą m.inn. wspomnienia-wywiad z  Magdą Czapińską pt: "Koleżanka". Oto urywek tych wspomnień:

" Pamiętam, że zrobiła kiedyś u siebie "Lament" czyli spotkania naszej nieformalnej grupy w skład której wchodziła ona, Krystyna Janda, Zuzanna Olbrychska, Magda Umer i ja. /.../ Czekałyśmy w napięciu w tym jej dziewczęcym pokoiku, bo ona - choć zrobiła prawdziwą karierę i pewnie duże pieniądze - nadal mieszkała skromnie. Pamiętam, że był tam tapczan z jakimiś poduszeczkami, jakieś wyhaftowane przez Krysię Sienkiewicz kotki, biurko, na którym znajdowały się pod szybą zdjęcia jej bliskich, słynna maszyna do pisania, którą dostała od Marka Hłaski, sekretarzyk, piec kaflowy i właściwie to wszystko. Niewiarygodne, że ona - gwiazda polskiej piosenki - żyła skromnie jak pensjonarka. Widocznie tyle właśnie potrzebowała do szczęścia".

-----------------------------------------------------------------------

O Agnieszce Osieckiej - gdy umarła - pisano i mówiono bardzo dużo.

O jej niesamowitej inteligencji i wrażliwości. A właściwie nadwrażliwości.

O tym, że była niedefiniowalna, neurotyczna, ucieczkowa...

O niesłychanej wręcz ilości jej kochanków./Marek Hłasko, Jeremi Przybora czy Jerzy Giedrojć to tylko ci najbardziej znani.../

I o tym, że była złą matką. Bo zostawiła swoją córkę. I widywała ją bardzo rzadko.

I o jej geniuszu.

--------------------------------------------------------------------------------------

Napiszecie jakie jest Wasze zdanie o Agnieszce Osieckiej?

I czy znacie ją tylko ze wspaniałych tekstów piosenek czy też z jej książek, wierszy czy wyreżyserowanych sztuk...?