Zupa króla Stasia

To jest jedna z najwartościowszych książek o Łazienkach Królewskich.

Otrzymałam ją 24 grudnia 2000 roku wraz z dedykacją prof. Marka Kwiatkowskiego.

---------------------------------------------------------------------------------

W trakcie słynnych obiadów czwartkowych, których pomysłodawcą i organizatorem był ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski podawano m.inn. zupę migdałową.

Oto przepis na tę zupę, której twórcą był faworyt króla Paul Tremo:

/Przepis ten zawarty jest w jego książce kucharskiej pt: "Nauka dokładna sposobów warzenia i sporządzania potraw z mięsiwa, ryb, jarzyn jako też przyprawiania sosów oraz robienia zup i esencji ponczowej"/

"Weźmiesz migdałów funtów trzy, oparz je wrzącą wodą i obierz z łupiny i obrane, w serwecie obsuszone, włóż do możdzierza i utłuc je , dolewając do masy migdałowej zimnej wody trochę. Jak się dobrze utłuką przybierz je z możdzierza i nalej na nie przygotowanego letniego mleka. Dobrze umieszaj i przetrzyj przez pytel. Przystaw do ognia i zagrzej dobrze, lecz niech nie wre bo się zwarzy. Na wydaniu włóż cukru o cytrynę otartego. Ryżu w mleku osobno ugotowanego włóż w wazę i nalej polewkę. Nb. Gdy się już ryż do połowy ugotuje, to wziąwszy dużych rodzenków pięknie wypłukanych włóż do niego i razem gotuj. Kiedy zaś zechcesz dać zupę postną migdałową to zamiast mleka tak do migdałów jako też i ryżu, użyjesz wody".

Taką zupę jeść można było i na gorąco jako pierwsze danie główne i na zimno jako deser.

Taką właśnie zupę uwielbiał król i to w obydwóch wersjach.

Jak wiemy obiady czwartkowe nie polegały tylko na biesiadowaniu. Były rodzajem spotkań literacko-filozoficznych. Gromadziła się na nich śmietanka towarzyska, artystyczna, intelektualna i polityczna. I tak brali w nich udział: Hugo Kołłątaj, Adam Naruszewicz, Ignacy Krasicki, Jan i Jędrzej Śniadecki i inni znani i wybitni.

Taka uczta dla ducha i ciała trwała przeważnie trzy-cztery godziny, a znakiem, że trzeba ją kończyć było podanie na tacy trzech świeżych śliwek i listu z napisem "Dla króla".

Atmosfera na obiadach czwartkowych była z reguły znakomita, a dyskusje inspirujące. Celem spotkań były rozmowy na tematy związane z kulturą, sztuką i nauką, a także omawianie i czytanie dzieł literackich. Pełniły one funkcję najważniejszej ówczesnej instytucji kulturalnej.

Część utworów literackich czytanych w czasie obiadów czwartkowych publikowano w biuletynie pt: "Zabawy przyjemne i pożyteczne".

Początkowo obiady czwartkowe odbywały się w Sali Rady Zamku Królewskiego, później przeniosły się na stałe do Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich.

A pierwszy tego typu obiad wydał w Pałacu Błękitnym książę Adam Kazimierz Czartoryski. Było to wiosną roku 1768. Na obiad ten książę zaprosił króla Rzeczypospolitej. Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu tak się ten pomysł spodobał, że sam zaczął organizować obiady czwartkowe, które przeszły do historii.

-----------------------------------------------------------------------------------

To oryginalny przepis na zupę migdałową już macie. Teraz możecie zorganizować obiad czwartkowy....

I jeszcze tylko podam składniki:

500 ml mleka, 200 g migdałów, 50 g płatków migdałowych, 100 g ryżu, garść rodzynek, 1-2 łyżki miodu, 1 laska cynamonu, 1/2 łyżeczki cynamonu mielonego, laska wanilii, szczypta soli

--------------------------------------------------------------------------------

I jeszcze na koniec "moje drzewo" z Łazienek Królewskich:

O "moim drzewie" piszę w książce pt: "Zwariowałam".