Niedaleko Warszawy - z cyklu "Polska Nieznana"

                                                        "Świdermajer" w Otwocku

Żartobliwe określenie: "Te wille jak wójt podaje, ssą w stylu "świdermajer",  użyte przez Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w wierszu "Wycieczka do Świdra" na stałe przylgnęło do charakterystycznej zabudowy Otwocka i pobliskich miejscowości.  Malowniczo położony nad rzeką Świder Otwock stał się popularnym letniskiem w 2 połowie XIX wieku, kiedy dotarła do niego kolej nadwiślańska. Wybudowano wówczas parterowe lub piętrowe drewniane wille ozdobione ornamentami wyciętymi w deskach specjalną piłą do drewna zwaną laubzegą. Ściany budynków ozdabiały cięte kratki, ząbki, gwiazdki, serca, detale udające motywy roślinne i sterczyny wieńczące szczyty. Charakterystycznymi elementami były też balkoniki i obszerne werandy, które zaprojektował słynny rysownik Michał Elwiro Andriolli.

Andriolli kupił w 1880 roku folwark Anielin nad Świdrem i wybudował w nim letnią pracownię i kolonię 14 willi do wynajęcia  zwaną Brzegi. Do Brzegów przyjeżdżano z Warszawy na letni wypoczynek. Korzystali z niego m.inn Władysław Reymont i Józef Piłsudski.

Przed II wojną światową 3/4 stałej ludności Otwocka stanowili Żydzi. Pamiątką po ich społeczności jest kolekcja judaików znajdująca się w Muzeum Ziemi Otwockiej.

                                             Jedwabne miasto

Piękne wille z początku XX wieku, zróżnicowane architektonicznie rezydencje dawnej warszawskiej inteligencji, przemysłowców, artystów i prawników do dziś nadają Milanówkowi niepowtarzalny charakter. W 1924 roku neorenesansowa willa "Józefina" przy ul. Piasta 13 w Milanówku stała się siedzibą Centralnej Doświadczalnej Stacji Jedwabniczej. W Milanówku pojawiły się pierwsze drzewa morwy, której liście będące pożywieniem żarłocznych gąsienic są podstawą hodowli jedwabników. Gdy pierwsi hodowcy zaczęli dostarczać kokony jedwabników uruchomiono w Milanówku tkalnię.

Zakład rozwijał się prężnie, jego produkty cieszyły się uznaniem nie tylko elegantek, lecz także wojska, na którego zamówienie wytwarzano jedwabną tkaninę do spadochronów. 

W Stacji Jedwabniczej w Milanówku dbano również o wzornictwo. W 1948 roku zorganizowano przy Stacji Pracownię Doświadczalną Druku i Malowania na Jedwabiu. Współpracowała ona z artystami z Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych co zaowocowało powstaniem ekskluzywnych sukien i szali.

Wiele z tych artystycznych wyrobów trafiło do Muzeum Narodowego w Warszawie  oraz do Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.

Niestety, po dawnych plantacjach morwy pozostały w Milanówku jedynie pojedyncze drzewa rosnące w ogródkach i przy drogach...

Nie ma już także w Warszawie słynnego sklepu z jedwabiem z Milanówka...

Jeżdżę sobie czasami do Otwocka i do Milanówka... bo mam niedaleko...