Bajeczka dla zakochanych

I znowu publikuję tekst, który niektórzy z Was już znają.
Ale może jeszcze ktoś zechce go przeczytać….
---------------------------------------------------------------------------------------

                                   
Bajeczka leży na uboczu, nad Narwią, wśród zarośli które tworzą osłonę przed zgiełkiem cywilizacji. Historia Bajeczki jest bardzo bogata, ale nie przytłacza i nie straszy dramatyzmem wydarzeń. Pokazuje bowiem swoje przyjazne, bardziej pokojowe oblicze. Bajeczka ma charakter wyjątkowy, ma oblicze sennego, kresowego miasteczka położonego  z dala od dużych skupisk ludzkich. Czas zatrzymał się tutaj 150 lat temu i na szczęście jeszcze nie ruszył. Albo inaczej – czas ruszył ale płynie bardzo powoli. Zupełnie tak jak woda w Narwi, która powoli przepływa tuż koło pięknie odbudowanego zamku.  A zamek, który w XV wieku został zbudowany na prawym brzegu Narwi  przez wojewodę Marcina Gosztołda, za panowania Zygmunta Augusta znacznie rozbudowano. W XVI i XVII wieku stanowił jedną z najpotężniejszych twierdz nizinnych w Polsce. Za czasów Zygmunta Augusta pełnił rolę królewskiej rezydencji, mieszcząc w swoich murach główny arsenał koronny, skarbiec i bibliotekę sprowadzoną z Wilna. Niestety, jak wiele zamków w Polsce – i ten został zniszczony w czasie potopu szwedzkiego.
Bajeczka ma swojego wspaniałego bohatera. Jest nim hetman Stefan Czarniecki. Otrzymał on Bajeczkę wraz z okolicznymi dobrami na własność od Sejmu Rzeczypospolitej. Nadano mu ją za zasługi w czasie wojny partyzanckiej jaką prowadził przeciw wojskom Karola X Gustawa w czasie potopu szwedzkiego. Bohaterowi temu postawiono piękny pomnik. Stoi on na środku cichutkiego, pustego ryneczku w Bajeczce. Jest jednym z najstarszych świeckich pomników w Polsce /pierwszy to warszawska Kolumna Zygmunta/, stoi tu od 1763 r. Przedstawia hetmana Czarnieckiego w stroju szlacheckim, ze złotą buławą w podniesionej ręce. Kiedyś pomnik otoczony był pięknymi drzewami. Niestety w 1994 roku, na skutek trąby powietrznej która przeszła przez Bajeczkę – drzewa zostały powyrywane z korzeniami. Sam pomnik pozostał nietknięty, podobnie jak piękne domki otaczające rynek i  mające wygląd małych szlacheckich dworków.
                                                                                                                    
Po śmierci Stefana Czarnieckiego Bajeczka przeszła w ręce rodu Branickich. Bo Aleksandra, córka hetmana wniosła ją w wianie wchodząc w związek małżeński z Janem Klemensem Branickim.
Z tego okresu zachował się cenny, późnobarokowy klasztor Misjonarzy wraz z kościołem Św. Trójcy a także wcześniejszy zabytek – późnorenesansowy alumnat. W alumnacie mieścił się jeden z pierwszych w Polsce przytułków dla inwalidów wojennych. Klasztor wraz w kościołem zajmuje całą wschodnią  stronę rynku. Pochodzi z fundacji hetmana Branickiego. Fronton kościoła to półkolista fasada, tzw. fasada parawanowa. Na pustym, pokrytym kocimi łbami ryneczku olbrzymi kościół robi niesamowite wrażenie. Zaskakuje po prostu swoją dumną nietypową urodą a jednocześnie  cichym, mało komu znanym obliczem.

Kocie łby zdarzają się też w innych częściach Bajeczki, podobnie jak zwykłe piaszczyste ulice przy których stoją niskie, drewniane domki i kramnice. Cisza tu jest niesamowita. Niektórzy mówią, że nawet koty tu nie miauczą a psy prawie w ogóle nie szczekają. A widok wozu konnego wjeżdżającego z hałasem na kocie łby rynku i widok bociana przelatującego z nad Narwi i niosącego w dziobie żabę dla siedzących w gnieździe bocianiątek  nikogo nie dziwi.
Po II wojnie światowej na skutek olbrzymich zniszczeń, wymordowania ludności żydowskiej i wyginięcia polskiej inteligencji Bajeczka utraciła prawa miejskie. Odzyskała je dopiero w roku 1993r.
Znajduje się tu  Wielka Synagoga, druga co do wielkości i jedna z najstarszych w Polsce. Wnętrze synagogi jest niesamowicie bogate, po prostu przepiękne. Zwraca uwagę stojąca w punkcie centralnym bima, czyli rodzaj mównicy w której wyłożona jest i czytana Tora. Z bimy judajski kantor prowadzi modły. Wielka Synagoga i Dom Talmudyczny mieści Muzeum Historii i Kultury Żydowskiej.
O jeszcze jedno bardzo ważne historyczne wydarzenie dotyczące Bajeczki. W 1705 roku na Zamku Tykocińskim król August II Mocny ustanowił Order Orła Białego. Jest to najstarszy i najważniejszy order Polski.  W 1919 r. na pamiątkę odzyskania niepodległości ustawiono w pobliżu kościoła Św. Trójcy drewniany postument nawiązujący do tego wydarzenia. Postument niestety nie przetrwał, ale w 1982 r. postawiono nowy, przedstawiający  zrywającego się do lotu orła w koronie.
Bajeczką byli zachwyceni malarze, np. Zygmunt Bojnowski, który tu mieszkał, pracował i tu pozostał na zawsze. Wystawa jego prac mieści się w Domu Talmudycznym.
Znany przyrodnik i reżyser filmów przyrodniczych Włodzimierz Puchalski tu właśnie, nad Narwią obserwował okiem kamery wiele ptaków i urodę tej ziemi. To on był autorem określenia „bezkrwawe łowy”, odnoszącego się do fotografowania przyrody. Chyba nie każdy wie że ten słynny miłośnik przyrody był daltonistą. Tym bardziej godnym podziwu jest fakt, że fotografując  i robiąc zdjęcia czarno-białe nadawał im piękne kolory.
Bajeczkę bardzo lubiła także odwiedzać Agnieszka Osiecka. Mówiła, że jest maleńka, stara i niezwykła. Tu w ciszy i kresowej, sennej atmosferze tworzyła swoje piękne teksty.
Bajeczka to oczywiście Tykocin.
Byłam tam kilka lat temu w któryś  niedzielny, wrześniowy poranek. I  tylko przez  2 godziny. Rynek był pusty jak zawsze, co można zauważyć na zdjęciach.
Ale do dzisiaj o tym opowiadam wszystkim romantykom, wrażliwcom i zakochanym.
Innym swoją Bajeczką nie zawracam głowy.