Panteon Francuski., Pere Lachaise, Montmartre, Łyczakowski, Na Rossie... - zakończenie

Bardzo różnie przez historyków oceniany ostatni król polski Stanisław August Poniatowski zmarł w Petersburgu. Urodził się w małej miejscowości Wołczyn /obecnie na Białorusi/, która należała do jego ojca. Tam też zostały przeniesione z Petersburga w 1938 roku jego szczątki i złożone w kościele Św.Trójcy. Dopiero w 1988 roku szczątki króla zostały ekshumowane z będącego w ruinie kościoła i przeniesione na Zamek Królewski w Warszawie, a następnie do Katedry.

Cmentarz Na Rossie w Wilnie to nie tylko słynny grób „Matki i serca Syna” do którego zmierzają wszyscy Polacy, którzy zwiedzają to miasto. To także miejsce ostatniego spoczynku wielu znanych Polaków jak historyk Joachim Lelewel, którego prochy przeniesiono z paryskiego Montmartru , malarz Franciszek Smuglewicz, poeta Władysław Syrokomla i wielu polskich profesorów Uniwersytetu im. Stanisława Batorego.

                                      / Cmentarz Orląt Lwowskich na Łyczakowie/

Jednak najwięcej grobów znanych Polaków znajduje się na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. W przewodniku po tym cmentarzu wymieniono ponad 60 znanych nazwisk. Ja wspomnę tylko kilka. A więc prawnik Oswald Balzer, któremu zawdzięczamy, że Morskie Oko w Tatrach jest po polskiej stronie, słynny matematyk Stefan Banach, którego na cmentarzu żegnało 16 mówców. Jego grób znajduje się tuż koło grobu Marii Konopnickiej. Pogrzeb wielkiej poetki w którym uczestniczyło ok. 50 tysięcy osób stał się wielką patriotyczną manifestacją, Następnie rzeźbiarz Tadeusz Barącz, twórca wielu lwowskich pomników, poeta i rewolucjonista Seweryn Goszczyński, pisarz Walery Łoziński, malarz Artur Grottger, historyk Karol Szajnocha, pisarka Gabriela Zapolska, twórca Teatru Wielkiego we Lwowie Zygmunt Gorgolewski, piewca polskości Władysław Bełza. Leżą tam także orlęta lwowskie.

Są jeszcze cmentarze - pomniki. Tak jak polski wojenny cmentarz na Monte Cassino niedaleko Rzymu Jest to jak wszyscy wiedzą miejsce spoczynku polskich żołnierzy, którzy 18 maja 1944 r. zdobyli opanowany przez Niemców klasztor na wzgórzu. Zaczynały wtedy kwitnąć czerwone maki na zboczach… Zgodnie z ostatnią wolą został tam też pochowany w 1970 r. ich dowódca, gen. Władysław Anders. To przecież tam znajduje się ten słynny napis /słowa zapożyczone z czasów bitwy pod Termopilami i odpowiednio zmienione/: „Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni jej służbie”.

Wspomnę jeszcze o cmentarzu w Murnau niedaleko Garmich-Partenkirchen w Niemczech. Pochowani są na nim polscy oficerowie – jeńcy znajdującego się tam w czasie II wojny światowej oflagu VIIA.

I jeszcze jeden grób – na cmentarzu Kuki w Tbilisi. Jest tam pochowana niekochana i porzucona żona polskiego pisarza i skandalisty Stanisława Przybyszewskiego. Nie była Polką tylko Norweżką, ale bardzo z Polską związaną. Dagny Juel Przybyszewska była muzą wielu artystów końca XIX wieku, w tym młodopolskiej cyganerii Krakowa. Panowała intelektualnie nad sferą zmysłów otaczających ją artystów. Była portretowana przez Stanisława Wyspiańskiego i Wojciecha Weissa. Była też pisarką. Zmarła tragicznie w Tbilisi zastrzelona przez swojego przyjaciela.

---------------------------------------------------------------------------------------------

                                        /Płaczka z Cmentarza Łyczakowskiego/

W trakcie podróży zagranicznych chodziłam też na cmentarze, na miejsca ostatniego spoczynku znanych Polaków. Bo cmentarz to też część historii… I część życia….

W jednej ze swoich pieśni Horacy powiedział :”….non omnis moriar….. „ - bo …pozostanie po mnie sława ……

Po zwykłych ludziach nie pozostają niestety ani dzieła ani sława. Pozostaje tylko pamięć.

Oby jak najlepsza i jak najdłużej.

Na cmentarzach wiatr zrzuca z drzew liście, żołędzie i kasztany. Małe dzieci układają z nich na grobach serca dla tych bliskich, którzy już przeszli na drugą stronę tęczy… i których już często nie pamiętają. Do tych „kasztanowych serc" wstawiają znicze, kwiaty i wianuszki.

Przecież wszyscy się kiedyś znowu spotkamy…

------------------------------------------------------------------------------------
/Tekst ten od 29 pażdziernika 2012 roku znajduje się na portalu pisarze.pl/