Przylądek

Już w zamierzchłych czasach zapalano tu ogień mający ułatwić rybakom orientację w czasie połowów na Bałtyku. Jest to najbardziej na północ wysunięty punkt Polski zwany kiedyś Rosenhoupt lub Rosehaupt, czyli Przylądek Rozewie. 

Pod koniec XVII wieku stała tu latarnia zaznaczona na szwedzkich mapach z tego okresu. Niestety, po rozbiorach Polski na pruskim wybrzeżu nie paliło się żadne światło nawigacyjne. Rozbłysło ono ponownie dopiero wtedy, gdy tuż przy Rozewiu doszło do kilku katastrof morskich (np. podczas sztormu w 1807 roku rozbiło się 14 francuskich statków). 

W połowie XIX wieku wzniesiono nową, wysoką na 21 metrów, latarnię z 15 nowoczesnymi lampami. Następnie wyposażono ją w specjalistyczny aparat – soczewkę Fresnela –  i ustanowiono trzyosobową załogę. W latach późniejszych latarnię wyposażono w najnowocześniejszą aparaturę składającą się z dwóch paneli po 20 reflektorów każdy. Zasięg jej światła wynosi 26 mil morskich, to jest około 48 km. 

W czasie mgły nawigację ułatwia specjalny buczek mgłowy, tzw. nautofon, nadający alfabetem Morse’a literę „R” (jak Rozewie).

Latarnia na Rozewiu nosi imię Stefana Żeromskiego. Według tradycji, a właściwie według opowiadania znanego latarnika Leona Wzorka pisarz przebywał tu podczas pisania powieści "Wiatr od morza". Czy jest to prawdą? Raczej nie, bo jej zarys powstał w Orłowie i Gdyni, gdzie Żeromski pomieszkiwał dla odzyskania zdrowia, a całość napisana w Warszawie.

Jednak jego izbę, utworzoną w 1938 roku na wniosek Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich za zasługi twórcze pisarza, można oglądać tuż obok utworzonego tu w 1963 roku Muzeum Latarnictwa. 

Leon Wzorek pozostał na posterunku  i nie opuścił latarni aż do 11 września 1939 roku, gdy został aresztowany przez Niemców, a potem rozstrzelany. 
Kiedy w Czołpinie koło Łeby wybudowano podobną latarnię, żeglarze mylili przylądki, a statki osiadały na mieliźnie. Aby odróżnić jej światło od tej znajdującej się na Rozewiu, około 200 metrów na zachód od istniejącej wzniesiono drugą. Światło płynęło więc podwójne z Rozewia i nikt się już nie mylił. Później tę starszą unowocześniono i podwyższając prawie o 13 metrów, ustalono jako główne światło nawigacyjne dla tego regionu. 

Zespół dwóch latarni (z tego jednej czynnej do dziś) stojących na rozewskim cyplu chroni przed działaniami morza długa na 800 metrów betonowa opaska. 

Byłam na Rozewiu bardzo dawno temu. Przywędrowaliśmy z małymi dziećmi z Chłapowa, gdzie spędzaliśmy dwa tygodnie na campingu. Szliśmy brzegiem morza, a potem tą „betonową opaską” na cypel rozewski, na którym wśród wysokich, starych drzew stoi ta piękna, historyczna latarnia. 

Ma ona największy zasięg nominalny ze wszystkich polskich latarni. Weszliśmy oczywiście na samą górę, tam podziwialiśmy całą aparaturę znajdującą się w latarni, a przede wszystkim przepiękne widoki. Rosnące dookoła wysokie, stare drzewa stanowią rezerwat przyrody. Obok latarni stoi pomnik – popiersie Stefana Żeromskiego. 

„Wiatr odbijał się od ruchomej i szumiącej powierzchni  i padał na wzgórza gliniaste, na prastare moreny, zbożami dostałymi okryte – wiał w doliny płaskie i długie, odwiecznym załadowane torfowiem – pomiatał mgłami ciągnącymi od dolin ku leśnym pagórkom. W locie swym kołysał łany żyta przelewające się ze wzgórz na wzgórza, wysuszał ziarna w kłosach  i żółtobiałą barwę nadawał zielonym ździebeł kolankom. Fale żyta szumiały własnym swym głosem nad własnym głosem fal morza, bytując w świetle księżyca. Wiatr od morza przypadał na wyżyny Oksywia, dął w lasy wejherowskie, w puckie łąki  i niże, piaski, wydmuchy i zarośla Helu, w błota karwińskie  i jeziorzysko Żarnowca”. Stefan Żeromski "Wiatr od morza" 

I chyba nie ma najmniejszego znaczenia, że powieść "Wiatr od morza" została przez twórcę napisana już w Warszawie. Stefan Żeromski przebywał jednak na Rozewiu. I był tym miejscem zachwycony. Podobnie jak wszyscy inni, którzy tam kiedyś byli. 
-------------------------------------------------------------------
/Był to urywek z mojej książki pt: Mój kraj nad Wisłą".

Powyżej zakładka, którą dołączam do każdego egzemplarza tej książki.