Graniczna twierdza czyli zamek w Liwie

Tekst ten dedykuję KAWIARENCE

Położony nad malowniczym Liwcem warowny zamek podobny do tego w Trokach na Litwie strzegł wschodniej granicy Mazowsza. 

Tutaj do ostatka próbowano bronić niezależności księstwa mazowieckiego od władców Polski. 

Tędy też biegł słynny Gościniec Litewski łączący Warszawę z Wilnem. Przez wiele wieków był on najważniejszym szlakiem Rzeczypospolitej. Przemierzali go królowie, kupcy i rycerze.

Pierwsze wzmianki o grodzie nad Liwcem pochodzą z dokumentu księcia Bolesława II Mazowieckiego z 1304 roku. 
Wtedy to – na samym początku XIV wieku na miejscu grodu książę Janusz I wzniósł zamek, a przygrodowej osadzie nadał prawa miejskie. 
Warownia składała się z dwóch równoległych budowli – Domu Dużego – siedziby książęcej i Domu Małego, gdzie mieściły się pomieszczenia gospodarcze. Domy zostały połączone murami obronnymi a do wnętrza prowadziła wysunięta brama. 

Zamek rozbudowała sto lat póżniej księżna Anna Mazowiecka.

W następnych wiekach zamek niszczyli kolejno najeżdżcy z których najgorszymi byli Szwedzi.

Z dawnego gotyckiego zamku zachowały się monumentalna wieża bramna, fragment murów obronnych i w wybudowany w XVIII w. w miejscu Domu Małego dwór starościński.

A przed całkowitym zniszczeniem i rozbiórką w czasie II wojny światowej uratował zamek miejscowy społecznik Otto Werpachowski. Wmówił on hitlerowskiemu okupantowi, że są to pozostałości zamku krzyżackiego i Niemcy odstąpili od jego wyburzenia a nawet zaczęli go odbudowywać.

Obecnie w zamku jest Muzeum Zbrojownia z bogatymi zbiorami broni z XV-XX wieku.
Każdego roku w sierpniu odbywa się też na zamku Turniej Rycerski pod nazwą „O pierścień księżnej Anny”.

Z zamkiem w Liwie związana jest jeszcze historia zazdrosnego kasztelana liwskiego Marcina Kuczyńskiego.

Był on okropnie zazdrosny o swoją żonę Ludwikę, chociaż nie była ona specjalnie urodziwa ani młoda.
Posądzał ją o flirty bo gdy podarował jej jakiś 
pierścień z brylantem to po jakimś czasie ten klejnot gdzieś ginął. Kasztelan był pewien, że Ludwika daje klejnoty swoim kochankom, tym bardziej że nie potrafiła wytłumaczyć mężowi co się z nimi stało.

Wreszcie kasztelan nie wytrzymał i kazał zamurować żonę w wieży. Powiedział, że jak jest niewinna to się sama uwolni wywiercając palcem dziurę w cegłach.
 Następnego dnia gdy stwierdzono, że cegła jest nienaruszona kasztelan kazał uwolnić żonę z wieży ..... i ściąć jej głowę na dziedzińcu zamkowym.

Po jakimś czasie zagubiona biżuteria Ludwiki znalazła się w gnieździe sroki, które burza zrzuciła z drzewa.

Od tamtego czasu kasztelanowa Ludwika pojawia się na zamku jako Żółta Dama.