środa, 3 września 2025

Kopalnia polskiego złota, skała z oknem i wzorzec z Kielc - z cyklu "Polska Nieznana"

                                                                    Złotoryja



Kopalnia Złota w Złotoryi nie jest całkowicie nieznana. Znają ją doskonale od bardzo dawna poszukiwacze złota. A swoje powstanie i nazwę miasto zawdzięcza złotonośnym piaskom z których w średniowieczu na przełomie XII i XIII wieku wydobywano na dużą skalę złoto. Kruszec pozyskiwano intensywnie do końca XIV w, ale i później do Złotoryi przybywali poszukiwacze złota w nadziei na duże fortuny. Historię miejscowej gorączki złota można poznać zwiedzając kopalnię złota "Aurelia'. Powstała ona ok 1660 roku. Dla turystów udostępniony został korytarz o długości 90 m. Bo w Złotoryi nadal występuje złoto a pracownicy kopalni organizują pokazy jego płukania, a także zachęcają do tego zwiedzających. Złotoryjskie Muzeum Złota mieści się w dawnym domu kata. W gablotach wystawiono grudki cennego kruszcu z Doliny Kaczawy. Co roku w ostatni weekend maja odbywają się w Złotoryi Międzynarodowe Otwarte Mistrzostwa w Płukaniu Złota. No i jak komuś uda się jakąś grudkę złota wypłukać to podobno natychmiast traci rozum ze szczęścia. Tak mi w każdym razie opowiadał kiedyś znajomy przewodnik z Kotliny Jeleniogórskiej.

Okiennik Wielki


Okiennik Wielki należy do największych i najbardziej znanych skał Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Od północy i wschodu jego pionowe ściany wznoszą się na 30 metrów. Niezawodnym wyróżnikiem skały jest potężny otwór o okrągłym kształcie, który widać z daleka. Okno skalne ma średnicę ok 5 metrów. Poniżej niego znajduje się wejście do niewielkiej jaskini. Wieść niesie, że znaleziono w niej kiedyś narzędzia krzemienne sprzed 60 tysięcy lat. A ten otwór miał prowadzić podobno do izby...
W każdym razie do Okiennika Wielkiego prowadzi czerwony szlak turystyczny. A przewodnicy  opowiadają o nim ciekawe rzeczy...

Wzorzec z Kielc


Na zewnętrznej północnej ścianie kieleckiej katedry znajduje się niepozorna tablica z czarnego marmuru. Znajdują się na niej złocone zapisy. Jest to zapis ogólnej wiedzy, rodzaj publicznego elementarza zwierającego to, co "każdy powinien wiedzieć". Tablica została ufundowana w 1782 przez ks. prymasa Michała Poniatowskiego. Trudno z niej cokolwiek odczytać ale mądrzy ludzie twierdzą że jest tam alfabet, który oprócz znanych obecnie głosek zawiera również sześć dziś już nieużywanych. Następnie są liczby przedstawione cyframi i słowami.
Jest także wyryty wzorzec łokcia koronnego podzielony na cztery ćwierci z jedną ćwiercią podzieloną na sześć cali. Są też wzorce stopy angielskiej i francuskiej. Na samym dole tablicy znajduje się zestawienie miar długości i powierzchni potrzebnych do mierzenia gruntów.
Gdy parę lat temu stałam koło katedry kieleckiej to bardzo dokładnie przyglądałam się tym znakom.... ale przyznam szczerze, że niewiele dojrzałam.

----------------------------------------------------------------------
No i teraz pytania na koniec.
Znacie któreś z tych miejsc? Wiedzieliście o nich?
A może ktoś wypłukał jakąś grudkę złota w zlotoryjskiej kopalni???... I nie boi się do tego przyznać...

46 komentarzy:

  1. Takie ciekawostki decydują o atrakcyjności podróżowania, wszędzie cos się znajdzie, a przewodnicy znają ich mnóstwo!

    OdpowiedzUsuń
  2. Chyba zaraziłaś mnie gorączką złota, Stokrotko. Tak sobie teraz myślę... Może warto przerwać na jakiś czas wypłukiwanie elektrolitów z własnego organizmu, pojechać do Złotoryi i wypłukać trochę złota?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Koniecznie jedz do Zlotoryi Bojo...Tylko potem nie zapomnij podzielić się złotem z najbliższymi...
      Stokrotka

      Usuń
  3. O Złotoryi słyszałem, ale niezbyt uważnie słuchałem no bo i po co, skoro w Australii czerpiemy złoto miskami ==> https://www.youtube.com/watch?v=vadVd49xlN0&t=20s

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziekuję... przeczytam w wolnej chwili...
      Stokrotka

      Usuń
  4. Kopalnia złota, Okiennik Wielki i tajemnicza tablica w kieleckiej katedrze – tyle sekretów w jednym wpisie. Te miejsca naprawdę mają w sobie magię historii i natury. Kto wie, może ktoś już stracił rozum ze szczęścia, znajdując złoto w Złotoryi?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo mozliwe ze tak się stało...:-))
      Stokrotka

      Usuń
  5. w Złotoryji byłem tylko podczas dwóch, czy trzech krótkich wizyt w ramach stażu nieopodal niedaleko Legnicy... ale miasto, dość przelotnie widziane zresztą, bardzo mi się podobało... o złocie tylko słyszałem...
    mogę już podpisać zeznania?... bo nic więcej nie wiem...
    p.jzns :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A moze jednak pojedziesz i pójdziesz do tej kopalni pełnej złota? :-)
      Stokrotka

      Usuń
  6. Bardzo lubię Twoje wpisy z tymi nieznanymi miejscami. :) Tym razem znam wszystkie trzy, choć na własne oczy tylko srodkowy widziałam. :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Wiele razy wybierałem się tam, aby pogrzebać w piasku, ale nic z tego nie wyszło.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A więc wszystko przed Tobą :-))
      Stokrotka

      Usuń
  8. W żadnym nie byłam, tylko w Złotym Stoku, ale bez sukcesów. A ta tablica wzorcowa niezmiernie ciekawa. Muszę doczytać. Dzięki:)))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Koniecznie się popraw :-))
      Stokrotka

      Usuń
  9. Piekna i ciekawa nasza Polska cała!
    Też Mareczek

    OdpowiedzUsuń
  10. No pewnie że znam. Moja ojczyzna z lat dziecinnych. Sama szukałam złota w okolicznych strumieniach. Tylko że to było... o rany, chyba z 50 lat temu (ale jestem stara). To był inny świat...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witaj! Czy mozna zapytac czy znalazłaś duzo złota? :-))
      Stokrotka

      Usuń
    2. Całe mnóstwo! Ale zostawiłam w strumieniu, niech się woda w słońcu złotem mieni :D

      Usuń
  11. Ze slyszenia znam jedną z podanych powyzej ciekawostek, mimo że powinnam znać dwie. Wielki Okiennik mógł sie trafic podczas jakiejś wycieczki szkolnej, ale nie utkwił mi w pamieci...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To prawda ze w czasach szkolnych wiele ciejawych miejsc się poznawało...
      Stokrotka

      Usuń
  12. Byłem z wnuczką w Złotoryi i Złotym Stoku. W mojej okolicy złota nie ma, ale jest srebro i kryształy górskie. Można wejść do kilkunastu starych sztolni. Na wykopki kryształów górskich chodziłem z kolegą (Diamentowe Skałki).
    Kilof i kopało się po całym zboczu góry. Wykopałem kilkanaście.
    Te góry są już przekopane przez Niemców. Niemiec wykupywał działkę, stawiał słupki graniczne i kopał dół koło dołu. Te doły widać doskonale na LIDARZE.
    Wschód Słońca widziany przez "Okiennik Wielki".
    piotrgolebniak.pl/historia-zdjecia-0184-okiennik
    W Alpach widziałem kilka takich" okienek". "Ucha Igielnego" nie widziałem. Przelot przez "Ucho Igielne"... najniebezpieczniejszy sport na świecie, 240 km/h. Uli Emanuelle +.
    youtu.be/-C_jPcUKVrM

    Mówią, że na tej tablicy jest zapisane "poplątanie kwantowe":)
    W weekend jadę szukać "miejsca mocy" w Górach Stołowych.
    Naładuję akumulatory:)
    Miłego weekendu!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Weekend już się zaczął Henryku. A więc POWODZENIA!!!

      Usuń
  13. Bardzo ciekawe te miejsca. Zaluję ze w zadnym nie bylam
    Ela

    OdpowiedzUsuń
  14. Zupełnie nie w temacie - miałam koleżankę, która o swoim psiaku mówiła "złotoryjka" bo psina faktycznie miała sierść w kolorze starego złota i była wyraźnie wielorasowa, coś jakby krzyżówka gładkowłosego jamniora z buldożkiem miniaturowym. Ale naprawdę psina była słodka.

    OdpowiedzUsuń
  15. Kiedyś zwariowałem i namówiony przez innego szurniętego płukałem ten piasek złotonośny - ale nic nie wypłukałem niestety. Ale nadzieja była :-))!!!
    Marek z dziewczynami

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wyobrażam sobie jak Cię te poszukiwania pochłonęły !!!

      Usuń
  16. Nigdy nie byłam w Złotoryi, a szkoda, bo okazuje się, że to bardzo interesujące miejsce. I ten Okiennik Wielki - piękny!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wiele jest ciekawych i pięknych miejsc w Kraju nad Wisłą.
      Dziękuję za wizytę :-)

      Usuń
  17. no niestety w żadnym z tych miejsc nie byłam :-( a szkoda. oraz mam co robić na stare lata. serio. będę podróżowała po kraju. o ile będzie minie stać ;-))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie czekaj na stare lata, tylko już od jutra zacznij podróżować po Polsce, bo to kraj niezwykle ciekawy...:-)

      Usuń
  18. To prawda, Polska jest naprawdę pięknym i jakże ciekawym krajem. Podróżujemy po świecie, zachwycamy się nim, a nie znamy swojego. Złota jeszcze nie szukałam, ale za to widoki łowiłam aparatem. Teraz po długiej przerwie znowu to robię. Co za przyjemność...
    Pozdrawiam serdecznie...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Polonko jakże się cieszę że mnie odwiedziłaś. Serdeczności ode mnie dla Ciebie...

      Usuń
  19. Najbardziej zaciekawił mnie Okiennik Wielki. Okno jest niesamowicie urocze, niespotykane.
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Podobno wszystkim się podoba...
      Stokrotka

      Usuń
  20. Okiennik Wielki. Jak patrzę na to, to mogłem tam kiedyś być, ale będąc dzieckiem i mało pamiętam.

    OdpowiedzUsuń
  21. Słyszałam, oczywiście... ale nigdy nie odwiedziłam tych miejsc.
    Natomiast dzięki Twojemu wpisowi jestem już bogatsza o tę wiedzę, za co Ci serdecznie dziękuję :)
    Pozdrawiam serdecznie!

    OdpowiedzUsuń
  22. Studiowałem w Kielcach, wielokrotnie bywałem w Katedrze, tę tablicę kojarzę, pozdrawiam niedzielnie. W sobotę byłem w Stokrotce.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Witam Cię serdecznie Jardianie w niedzielę.
      Stokrotka

      Usuń

Dunaj nie ma źródła

  Parę dni temu byłam we Instytucie Słowackim na wernisażu wystawy fotografii pt: "Dunaj nie ma źródła". Znany słowacki fotografik...