Pierwszy pociąg do Zakopanego

Już kilka miesięcy po zakupieniu na licytacji dóbr zakopiańskich hrabia Władysław Zamojski złożył podanie o koncesję na budowę linii kolejowej z Chabówki do Zakopanego. W tym samym czasie podobne starania podjęło Towarzystwo Tatrzańskie. Ale przeróżne komplikacje odsuwały w czasie tę inwestycję.

Bo dotychczas to było tak, że pociągi dojeżdżały do Chabówki i stamtąd znamienici goście byli przewożeni góralskimi furkami lub saniami pod „samiuśkie Tatry”. A w Zakopanem witały ich specjalnie ustawione bramy powitalne ze słynnymi góralami i z góralską muzyką.

Dopiero w czerwcu 1895 roku cesarz Franciszek Józef podpisał ustawę o kolejach miejscowych, w których spisie znalazła się linia Chabówka-Zakopane.

Władysław Zamojski natychmiast zlecił wykonanie planów szczegółowych kolei, ale dopiero 4 listopada 1897 roku otrzymał koncesję na budowę i eksploatację normalno-torowej kolei na tej trasie.

I wtedy dopiero zaczęły się „schody” czyli trudności związane z wykupem gruntów pod budowę nasypu kolejowego.

Wielu górali nie chciało nawet słyszeć o jakiejś kolei a wielu z nich po prostu nie wiedziało czym będzie taka kolej.

Do historii przeszły różne, opisywane potem dokładnie rozmowy i negocjacje z góralami, których domy i obejścia znajdowały się tuż przy trasie, a czasami nawet w miejscu planowanej trasy kolejowej.

Na przykład taka rozmowa, prowadzona a góralem którego dom stał między Chabówką a Poroninem:

- Słyszeliście może gospodarzu – zaczynał delikatnie wydelegowany urzędnik – że niedługo będzie tu budowana linia kolejowa.

- Ano…. słyszałem – odpowiadał góral.

- No i będzie tędy przejeżdżał pociąg. Właśnie tutaj, tu gdzie stoi wasz dom.

- Rozumiem – odpowiadał góral, - A często będzie przejeżdżał?

- No na początku to pewnie tylko raz w tygodniu. Potem codziennie, a potem to może i co godzinę.

- O nie!!!! - zdenerwował się góral – to ja mu nie będę co chwila drzwi do chałupy otwierał…

Jednak po jakimś czasie udało się wykupić od górali grunty i …. 31 sierpnia 1899 roku do Zakopanego przyjechał pierwszy pociąg roboczy. 

Lokomotywę - /jak podają kroniki zakopiańskie/ tak zwaną austriacką 54 /przypominam że Zakopane należało do zaboru austriackiego/ - prowadził maszynista Otto Wolf.

Tak o tym pisał wtedy „Przegląd Zakopiański”:

„Pamiętny będzie dzień ten w historii Zakopanego, w którym tu po raz pierwszy pojawił się parowóz. We czwartek 31 sierpnia 1899 roku przed godziną 3 po południu usłyszano świst lokomotywy wlokącej za sobą wóz towarowy i trzy szutrowe. Maszyna ubrana była w festony ze smreczyny ozdobne chorągiewkami biało-czerwonymi. Tłum zgromadzony na dworcu kolejowym powitał oczekiwanego gościa z radością. Ze wzgórza nad dworcem rozległy się wystrzały moździerzowe zwiastujące Zakopanemu połączenie ze światem. Równocześnie nadciągnęła burza, wtórując strzałom w dolinie...”

Natomiast pierwszy pociąg z pasażerami wjechał na stację w Zakopanem w dniu 1 października 1899 roku. Lokomotywę prowadził Polak Wojciech Błoński z Bachórza z powiatu brzozowskiego. 

Tuż przed wjazdem na stacji doszło do charakterystycznego incydentu. Grupa górali – furmanów, którzy wozili gości tzw. fasiągami z Chabówki /a jeszcze wcześniej z Krakowa/ do Zakopanego – w ramach protestu „spuszcza portki i gołymi zadkami wypina się w kierunku lokomotywy”. 

Maszynista Błoński nie stracił jednak zimnej krwi i gorącą wodą z węża polał protestujących, więc uciekli prędko z torów.

Niestety, ze względów rodzinnych nie witał w Zakopanem pierwszego pociągu hrabia Władysław Zamojski. Jednak w tłumie gapiów stał 14-letni wówczas Staś Witkiewicz, nazwany później Witkacym. Zrobił wtedy jedno z pierwszych zdjęć temu pociągowi.
A pierwszy pociąg odjechał z Zakopanego 25 października 1899 roku. /patrz zdjęcie/

A w 1923 roku zafascynowany kolejami Witkacy napisał sztukę „Szalona lokomotywa”…

-------------------------------------------------------------------------

Jak się domyślacie znowu sobie czytam „Kroniki Zakopiańskie” Macieja Krupy...